Od Autora:
Oddaję do rąk czytelników monografię poświęconą rozwojowi seksualnemu dzieci i młodzieży. Problematyka zawarta w tym opracowaniu jest dla osób pracujących z dziećmi i młodzieżą szczególnie ważna. Nie można przecież wychowywać nie znając podstaw rozwoju i potrzeb seksualnych – może szerzej erotycznych wychowanka. Pierwsza część monografii dotyczy seksuologii wieku rozwojowego. Obejmuje ona problemy rozwoju od urodzenia do zakończenia procesu dojrzewania.
Druga część omawia aktywność i zachowania seksualne najmłodszych dzieci i młodzieży i ich interpretację pedagogiczną oraz zagadnienia wychowania i edukacji seksualnej.
Z wykształcenia jestem lekarzem – pediatrą i specjalistą medycyny szkolnej (była taka). Przez kilkadziesiąt lat zajmowałem się problematyką rozwoju, a także seksuologią wieku rozwojowego.
W 1970 roku wydałem monografię pt. Erotyzm dzieci i młodzieży. Jest rzeczą oczywistą, że od tego czasy wiele się zmieniło – także w poglądach autora. Będąc już na emeryturze, człowiekiem dość sędziwym uznałem za konieczne zmienić niektóre twierdzenia zawarte w tej – starej przecież – monografii. Pragnę odwołać pewne poglądy, zmienić twierdzenia, uzupełnić doświadczeniami prawie półwiekowymi.
Praca, którą oddaję, jest wynikiem moich osobistych poglądów, doświadczeń i głównie na takim materiale się opiera. Odchodzę od powszechnie panującej „maniery” obfitego cytowania przeróżnych autorów i cytuję tylko tych, których poglądy wydają się tu koniecznymi.
Rozdział 1. Rozwój erotyczny
1.1. Wprowadzenie
1.2. Potrzeba więzi emocjonalnej
1.3. Faza homofilna, pierwszy wiraż – pojawia się konkurent, rówieśnik
1.4. Kolejny wiraż – faza heteroseksualna
1.5. Niebezpieczeństwa i „potknięcia” w rozwoju potrzeby więzi
1.6. Potrzeba rozładowania napięcia seksualnego
1.7. Okres dojrzewania seksualnego
1.8. Integracja dwóch komponentów
Rozdział 2. Dojrzewanie biologiczne
2.1. Czas dojrzewania
2.2. Chłopcy
2.3. Dziewczęta
2.4. Rozwój układu rozrodczego
2.5. Zaburzenia rozwojowe
2.6. Wady budowy
2.7. Kłopoty z dojrzewaniem, „dziwne objawy”
2.8. Dojrzewanie dziewcząt
2.9. Niepłodność okresu dojrzewania
Rozdział 3. Problemy dojrzewania we współczesnej cywilizacji
3.1. Gimnazjum moich marzeń
3.2. Aktywność „paraseksualna”
3.2.1. Zagadnienie masturbacji w wieku dziecięcym i w wieku dojrzewania
3.2.2. Masturbacja małego dziecka
3.2.3. Masturbacja w wieku dojrzewania
Rozdział 4. Problem pedofilii
4.1. Ogólna atmosfera dotycząca seksualności w naszej obyczajowości
4.2. Wiek dziecka
4.3. Problemy terminologiczne, czyli co rozumiemy pod pojęciem „molestowanie”
4.4. Społeczny stosunek do nagości
4.5. Wiktymologia
4.6. Ochrona dzieci
Rozdział 5. Zagadnienia wokół homoseksualizmu
5.1. Homoseksualizm wśród rówieśników
5.2. Kontakty homoseksualne młodzieży z dorosłymi
Rozdział 6. Seksualność osób z niepełnosprawnością
6.1. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną
6.2. Osoby z niepełnosprawnością ruchową
Rozdział 7. Moje doświadczenia z okresu pojawienia się epidemii HIV/AIDS
Rozdział 8. Wychowanie seksualne
8.1. Wychowujące społeczeństwo
8.2. Uświadamianie seksualne
8.3. Rola rodziny
8.4. Edukacja seksualna w szkole
8.5. Jak powinna być realizowana edukacja seksualna w Polsce?
8.6. Inne czynniki wpływające na edukację seksualną
8.7. „Książki uświadamiające”
Rozdział 9. Dorosła aktywność niedojrzałej młodzieży
9.1. Zagrożenia inicjacji seksualnej
9.2. Kłopoty wczesnej fazy aktywności seksualnej młodzieży
Postscriptum
Bibliografia
