Polekowe uszkodzenia wątroby i substancje hepatotoksyczne
Autor/Redaktor: Marek Hartleb, Krzysztof Gutkowski
Profesor Marek Hartleb jest kierownikiem Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Jest specjalistą w zakresie gastroenterologii i chorób wewnętrznych. Aktualnie pełni funkcję prezesa Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii (PTG-E), przewodniczącego Śląskiego Oddziału tego Towarzystwa oraz przewodniczącego Sekcji Hepatologicznej PTG-E.
Profesor Krzysztof Gutkowski jest specjalistą w zakresie chorób wewnętrznych i gastroenterologii zawodowo związanym z Wydziałem Medycznym Uniwersytetu Rzeszowskiego. Autor i współautor ponad 160 publikacji. Twórca Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii z Pododdziałem Chorób Wewnętrznych w Klinicznym Szpitalu Wojewódzkim Nr 1 w Rzeszowie.
Większość leków, niezależnie od drogi podania, jest metabolizowana i/lub eliminowana przez wątrobę. Zwykle procesy te przebiegają bez zakłóceń, jednak w niektórych okolicznościach leki, a zwłaszcza ich metabolity, stają się przyczyną uszkodzenia wątroby.
Uszkodzenie wątroby wywołane przez leki (drug-induced liver injury, DILI) jest zespołem objawów klinicznych, zaburzeń biochemicznych oraz zmian w obrazie histopatologicznym wątroby, spowodowanych toksycznym oddziaływaniem leku głównie na hepatocyty, ale czasem także na komórki nabłonka dróg żółciowych, komórki gwiaździste, komórki Browicza–Kupffera lub śródbłonka naczyń zatokowych.
DILI może naśladować każdą chorobę wątroby, włącznie ze zmianami ogniskowymi. Rozpoznanie DILI stanowi poważne wyzwanie, nawet dla doświadczonych hepatologów.
Polekowe uszkodzenia wątroby i substancje hepatotoksyczne
Autor/Redaktor: Marek Hartleb, Krzysztof Gutkowski
Przedmowa
Wstęp
Epidemiologia
Podstawowe wiadomości o metabolizmie wątrobowym leków
Leki o bezpośredniej hepatotoksyczności i uszkadzające wątrobę w mechanizmie idiosynkrazji
Bezpośrednia hepatotoksyczność
Idiosynkrazja lekowa
Mechanizmy uszkodzenia hepatocytów
Leki upośledzające mitochondrialną β-oksydację kwasów tłuszczowych
Leki hamujące przezbłonowy transport wątrobowo-żółciowy
Czynniki ryzyka wystąpienia DILI
Czynniki zależne od pacjenta
Czynniki zależne od stosowanego leku
Najgłośniejsze afery związane z DILI
Ostre i przewlekłe DILI
Uszkodzenia miąższowe i cholestatyczne wątroby
Różne fenotypy DILI
Drobnokroplowe stłuszczenie wątroby
Wtórna niealkoholowa choroba stłuszczeniowa wątroby
Przewlekłe zapalenie wątroby
Uszkodzenie wątroby związane z immunoterapią nowotworów
Guzkowy rozrost regeneracyjny i zespół niedrożności naczyń zatokowych
Pelioza
Zespół Budda–Chiariego
Wtórne włókniejące zapalenie dróg żółciowych
Guzy wątroby
Ziarniniakowe zapalenie wątroby
Przewlekła cholestaza
Włóknienie i marskość
Fosfolipidoza
Preparaty pochodzenia roślinnego i suplementy diety
Rozpoznanie DILI
Badania laboratoryjne
Nowe biomarkery
Badania obrazowe
Biopsja wątroby
Wykrywanie DILI w badaniach klinicznych
Diagnostyka różnicowa DILI z AIH
Metody oceny związku uszkodzenia wątroby z lekiem
Test ponownej ekspozycji
Nawrotowe DILI
Leczenie
Ogólne zasady leczenia ostrej niewydolności wątroby
Leczenie ostrej niewydolności wątroby wywołanej acetaminofenem
Rokowanie
Zapobieganie DILI
Substancje hepatotoksyczne
Środowisko pracy
Żywność i woda
Kiedy zdrowie stało się jednym z najważniejszych priorytetów dla wielu osób,...
czytaj więcej
