Wyuczona bezradność. Gdy tracimy kontrolę nad swoim życiem
Autor: Roman Pomianowski
W książce Autor porusza wiele aktualnych i istotnych społecznie zagadnień związanych z koncepcją wyuczonej bezradności, wskazując między innymi na wyzwania psychologii uzależnień, psychologii zadłużenia, a także dylematy związane z szeroko pojętą praktyką pomagania, również w czasach pandemii.
W pierwszej części dokonano przeglądu wiedzy na temat przyczyn i mechanizmów powstawania syndromu wyuczonej bezradności, jego groźnej dynamiki i postępującego charakteru. Omówiono specyfikę szkód powstających w wyniku utraty kontroli nad istotnymi aspektami życia człowieka - tzw. treningu bezradności. Druga część to przegląd możliwych zastosowań proponowanego podejścia w różnych obszarach pomocy: terapii uzależnień, wsparcia osób zadłużonych, w działaniach penitencjarnych, procesie edukacji, czy przeciwdziałania bezrobociu, wypaleniu zawodowemu. Część tą kończy dygresja dot. wykluczenia społecznego i zagrożeniem społeczną bezradnością. W trzeciej części Autor rekomenduje praktyczne wskazania dla wykorzystania teorii wyuczonej bezradności.
Książka została napisana przystępnym językiem, wsparta licznymi przykładami i odwołaniami.
Wyuczona bezradność. Gdy tracimy kontrolę nad swoim życiem
Autor: Roman Pomianowski
Wstęp
I. WPROWADZENIE TEORETYCZNE W PROBLEMATYKĘ WYUCZONEJ BEZRADNOŚCI
1. Utrata kontroli/samokontroli jako czynnik generujący wyuczoną bezradność
2. Formy zaburzeń kontroli według Baumeistera
3. Wyuczona bezradność skutkiem utraty kontroli
3.1. Model atrybucyjny wyuczonej bezradności
2.2. Model informacyjny wyuczonej bezradności
II. ŻYCIOWE KONSEKWENCJE UTRATY KONTROLI
1. Utrata kontroli/samokontroli jako czynnik generujący wyuczoną bezradność
1.1. Uzależnieniowy trening bezradności i jego konsekwencje
2. Zadłużenie z perspektywy teorii wyuczonej bezradności
2.1. Chroniczne zadłużanie: nowy nałóg, forma uzależnienia behawioralnego?
2.2. Skłonność do chronicznego zadłużania się a utrata/osłabienie kontroli
2.3. Chroniczne zadłużenie z perspektywy wspólnoty Dłużników Anonimowych
2.4. Interesująca perspektywa Stantona Peele’a
2.5. Inne potencjalne perspektywy wyjaśnienia paradoksu chronicznego zadłużania się
2.6. Problemy szczególne – zadłużenie alimentacyjne z perspektywy teorii wyuczonej bezradności – zagrożenie bezradnością systemową
3. Współuzależnienie i współzadłużenie z perspektywy teorii wyuczonej bezradności
4. Przemoc, uraz, stres pourazowy
5. Bezradność intelektualna nie tylko w szkole
6. Bezrobocie
6.1. Osoby zagrożone wyuczoną bezradnością w obszarze pracy
6.2. Osoby aktualnie doświadczające sytuacji utraty pracy
6.3. Zatrudnienie nierejestrowane – praca na czarno
6.4. Osoby długotrwale bezrobotne
7. Wykluczenie społeczne – dygresja dotycząca bezradności społecznej
8. Wypalenie zawodowe
III. PRAKTYCZNE ASPEKTY WYKORZYSTANIA TEORII WYUCZONEJ BEZRADNOŚCI W ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW I ŚWIADCZENIU POMOCY
1. Diagnozowanie symptomów wyuczonej bezradności
2. „Terapia” wyuczonej bezradności
2.1. Opór, interwencja kryzysowa
2.2. Nawroty
2.3. Programy wsparcia i pomocy dla osób doświadczających wyuczonej bezradności
2.4. Oferta wsparcia dla osób zadłużonych i ich bliskich – próba zastosowania teorii wyuczonej bezradności w praktyce
3. Posłowie. Wyuczona bezradność w dobie pandemii i kryzysu lat 2020–2022
Załącznik
Bibliografia
