BIOLOGIA MOLEKULARNA NOWOTWORÓW W PRAKTYCE KLINICZNEJ

Spis treści

Biologia molekularna nowotworów w praktyce klinicznej

Autor: Lauren Pecorino

Redakcja: Piotr Dzięgiel, Andrzej Marszałek

PRZEDMOWA 

PODZIĘKOWANIA  

1 Wprowadzenie 

1.1 Czym jest nowotwór?  

1.2 Dowody wskazujące na to, że nowotwór jest chorobą genomu na poziomie komórkowym 

1.3 Czynniki sprzyjające kancerogenezie u ludzi 

1.4 Zasady konwencjonalnych terapii przeciwnowotworowych 

1.5 Badania kliniczne  

1.6 Znaczenie celów molekularnych w terapiach przeciwnowotworowych 

2 Struktura i stabilność DNA: mutacje oraz ich naprawa

2.1 Dwie części struktury genu: region regulatorowy i region kodujący 

2.2 Mutacje 

2.3 Czynniki kancerogenne 

2.4 Naprawa DNA i predyspozycje do powstawania nowotworów

Strategie terapeutyczne 

2.5 Terapie konwencjonalne: chemioterapia i radioterapia 

2.6 Strategie ukierunkowane na szlaki naprawy DNA 

3 Regulacja ekspresji genów 

3.1 Czynniki transkrypcyjne i regulacja transkrypcji 

3.2 Struktura chromatyny 

3.3 Epigenetyczna regulacja transkrypcji 

3.4 Dowód na rolę epigenetyki w kancerogenezie 

3.5 Długie, niekodujące RNA 

3.6 MikroRNA (miRNA) i regulacja ekspresji mRNA 

3.7 Telomery i telomeraza 

Strategie terapeutyczne 

3.8 Leki epigenomowe i histonomowe 

3.9 Zastosowanie niekodujących RNA w diagnostyce  

3.10 Inhibitory telomerazy 

4 Onkogeny i przekazywanie sygnałów czynników wzrostu 

4.1 Ważny paradygmat: przekazywanie sygnałów czynników wzrostu 

4.2 Onkogeny 93 Strategie terapeutyczne 

4.3 Kinazy jako cele terapeutyczne

5 Cykl komórkowy 

5.1 Cykliny i kinazy cyklinozależne (cdk) 

5.2 Mechanizmy regulacji cdk 

5.3 Przejście przez punkt kontrolny G1 

5.4 Punkt kontrolny G2 

5.5 Punkt kontrolny mitozy 

5.6 Cykl komórkowy a nowotwory 

Strategie terapeutyczne  

5.7 Inhibitory kinaz cyklinozależnych 

5.8 Inne kinazy cyklu komórkowego stanowiące cel  strategii przeciwnowotworowych 

5.9 Inhibitory wrzeciona mitotycznego 

6 Hamowanie wzrostu i geny supresorowe nowotworów 

6.1 Definicje genów supresorowych nowotworów 

6.2 Gen retinoblastoma 

6.3 Mutacje w szlaku RB a nowotwory złośliwe

6.4 Szlak p53 

6.5 Mutacje w szlaku p53 a nowotwory złośliwe 

6.6 Oddziaływanie produktów białkowych wirusów DNA z RB i p53 

Strategie terapeutyczne 

6.7 Strategie ukierunkowane na szlak p53 

7 Apoptoza 

7.1 Mechanizmy molekularne apoptozy 

7.2 Apoptoza a nowotwór 

7.3 Apoptoza i chemioterapia 

Strategie terapeutyczne

7.4 Leki proapoptotyczne  

8 Nowotworowe komórki macierzyste oraz regulacja szlaków samoodnowy i różnicowania komórek (ze szczególnym uwzględnieniem raka jelita grubego i białaczek) 

8.1 Nowotworowe komórki macierzyste 

8.2 Regulacja różnicowania przez ekspresję genów 

Strategie terapeutyczne 

8.3 Inhibitory szlaku Wnt 

8.4 Inhibitory szlaku Hh 

8.5 Inhibitory białek PcG 

8.6 Białaczka i terapie polegające na różnicowaniu komórek 

9 Przerzuty nowotworowe 

9.1 Jak rozprzestrzeniają się nowotwory? 

9.2 Proces tworzenia przerzutów nowotworowych  

9.3 Inwazja i przejście nabłonkowo-mezenchymalne 

9.4 Inwazja naczyń 

9.5 Transport 

9.6 Wynaczynienie 

9.7 Tworzenie ogniska przerzutu (kolonizacja przerzutu) 

Strategie terapeutyczne 

9.8 Inhibitory metaloproteinaz (MPI) 

9.9 Strategie ukierunkowane na przywrócenie aktywności genów supresorowych 

9.10 Terapie zapobiegające tworzeniu przerzutów nowotworowych  

10 Angiogeneza  

10.1 Przełącznik angiogenny

10.2 Zachowanie komórek podczas procesu „kiełkowania” angiogennego 

10.3 Inne sposoby neowaskularyzacji nowotworowej 

Strategie terapeutyczne 

10.4 Terapia antyangiogenna 

10.5 Destrukcja sieci naczyniowych z wykorzystaniem czynników uszkadzających naczynia 

11 Wpływ składników odżywczych i hormonów na genom 

11.1 Wprowadzenie do tematu żywności i nowotworów

11.2 Czynniki przyczynowe  

11.3 Czynniki prewencyjne: mikroelementy z owoców i warzyw 

11.4 Przeprogramowanie metabolizmu energetycznego w komórkach nowotworowych – niezwykła cecha  

11.5 Polimorfizm genetyczny a dieta 

11.6 Witamina D: składnik diety niezbędny do prawidłowego działania hormonów  

11.7 Hormony i nowotwór 

Strategie terapeutyczne 

11.8 Żywność ulepszona i suplementy diety dla chemioprewencji 

11.9 Leki ukierunkowane na szlaki energetyczne 

11.10 Leki ukierunkowane na estrogen 

12 Immunologia i immunoterapia nowotworów

12.1 Limfocyty: komórki B i T  

12.2 Rola układu immunologicznego w supresji nowotworów 

12.3 Immunologiczne punkty kontrolne  

12.4 Immunoedycja i promocja nowotworów 

12.5 Mechanizmy unikania zniszczenia przez układ immunologiczny 

Strategie terapeutyczne 

12.6 Przeciwciała terapeutyczne  

12.7 Szczepionki przeciwnowotworowe 

12.8 Blokowanie immunologicznych punktów kontrolnych 

12.9 Adoptywny transfer limfocytów T, zmodyfikowane receptory limfocytów T  i chimeryczne receptory antygenowe 

12.10 Wirusy onkolityczne i wirusoterapia 

13 Czynniki zakaźne i stan zapalny

13.1 Identyfikacja czynników zakaźnych jako kancerogenów 

13.2 Stan zapalny a nowotwór 

Strategie terapeutyczne 

13.3 Narodowy program szczepień przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu B na Tajwanie 

13.4 Eliminacja H. pylori i jej wpływ na zapobieganie rakowi żołądka 

13.5 Szczepionki przeciwnowotworowe w prewencji raka szyjki macicy 

13.6 Hamowanie stanu zapalnego 

14 Technologia a rozwój leków i diagnostyki 

14.1 Mikromacierze i profilowanie ekspresji genów

14.2 Analiza biomarkerów w celach diagnostycznych i prognostycznych 

14.3 Badanie funkcji genów za pomocą CRISPR-Cas9 

14.4 Obrazowanie  

14.5 Nanotechnologia nowotworowa  

14.6 Strategie opracowywania nowych leków 

14.7 Opracowanie imatynibu 

14.8 Leki drugiej i trzeciej generacji 

14.9 Poprawa projektowania badań klinicznych 

14.10 Medycyna spersonalizowana i bioinformatyka  

14.11 Czy dokonujemy postępu? 

ZAŁĄCZNIK 1: REGULACJA CYKLU KOMÓRKOWEGO 

SŁOWNICZEK 

SKOROWIDZ