Cholestaza ciążowa – co to jest, przyczyny, objawy

Cholestaza ciążowa, znana również jako cholestaza ciężarnych, jest zaburzeniem wątrobowym występującym w późnym okresie ciąży, zazwyczaj w trzecim trymestrze. Choroba ta charakteryzuje się zatrzymaniem przepływu żółci w wątrobie, co prowadzi do wzrostu stężenia kwasów żółciowych w surowicy krwi. W przypadku cholestazy ciężarnych objawy obejmują intensywne swędzenie skóry, które najczęściej nasila się w nocy oraz żółte zabarwienie skóry i błon śluzowych. Cholestaza ciążowa może prowadzić do powikłań zarówno u matki, jak i płodu, w tym ryzyka przedwczesnego porodu i niedotlenienia płodu.

Cholestaza ciążowa – definicja

Typowym objawem cholestazy ciążowej jest świąd skóry, który może być bardzo uciążliwy. Choroba ta zwykle jest diagnozowana na podstawie charakterystycznych objawów oraz wyników badań laboratoryjnych takich, jak podwyższone stężenie kwasów żółciowych i enzymów wątrobowych w surowicy.

Cholestaza ciążowa to schorzenie wątroby, występujące wyłącznie w ciąży i jest związane z zaburzeniem wydzielania żółci.

Definicja cholestazy ciążowej

Leczenie cholestazy ciążowej polega na zmniejszaniu stężenia kwasów żółciowych oraz monitorowaniu stanu zdrowia matki, a także płodu, aby zapobiegać powikłaniom choroby. W niektórych przypadkach konieczna jest hospitalizacja ciężarnych na oddziale patologii ciąży w celu intensywnego monitorowania i leczenia.

Przyczyny cholestazy ciężarnych

Cholestaza ciężarnych jest poważnym stanem, pojawiającym się najczęściej w trzecim trymestrze ciąży. Objawia się nagłym i nasilającym się świądem skóry, szczególnie na dłoniach, jak również stopach oraz podwyższonym stężeniem kwasów żółciowych we krwi. Zrozumienie przyczyn cholestazy ciężarnych jest podstawowe dla skutecznego leczenia i zapobiegania powikłaniom.

Do przyczyn cholestazy ciężarnych należą:

• czynniki genetyczne – mutacje w genach mogą predysponować do zaburzeń metabolizmu kwasów żółciowych,
• czynniki hormonalne – hormony płciowe, szczególnie estrogeny, mogą wpływać na funkcję dróg żółciowych, zwiększając ryzyko cholestazy,
• choroby wątroby – istniejące wcześniej schorzenia wątroby mogą predysponować do wystąpienia cholestazy w ciąży,
• nawracające choroby nerek bądź choroby dróg żółciowych – można do nich zaliczyć m.in. pierwotne zapalenie dróg żółciowych,
• stosowanie niektórych leków – niektóre leki mogą zaburzać metabolizm kwasów żółciowych, zwiększając ryzyko cholestazy,
• wielokrotne ciąże – kobiety, które miały cholestazę w poprzednich ciążach, są bardziej narażone na jej wystąpienie w kolejnych.

Cholestaza ciężarnych jest stanem wymagającym starannej diagnostyki i monitorowania. Wszystkie wymienione czynniki zwiększają ryzyko wystąpienia cholestazy ciążowej. Rozpoznanie przyczyn jest bazowe dla skutecznego leczenia oraz minimalizowania ryzyka powikłań. Regularne badania, ale też współpraca z lekarzem prowadzącym mogą znacznie poprawić rokowanie zarówno dla matki, jak i dla płodu.

Objawy cholestazy w trzecim trymestrze ciąży

Cholestaza ciążowa, znana również jako cholestaza ciężarnych, jest schorzeniem wątroby występującym zazwyczaj w trzecim trymestrze ciąży. Charakteryzuje się wzrostem stężenia kwasów żółciowych w surowicy krwi, co prowadzi do wystąpienia szeregu objawów. Wczesne rozpoznanie i leczenie cholestazy ciążowej są nieodzowne, aby zapobiegać powikłaniom zarówno dla matki, jak i płodu takim, jak poród przedwczesny i ryzyko niedotlenienia płodu.

Objawy cholestazy ciążowej obejmują:

• ciemne zabarwienie moczu – wynika z obecności zwiększonej ilości bilirubiny w surowicy krwi,
• odbarwienie stolca – spowodowane jest zmniejszoną ilością żółci w przewodzie pokarmowym, co wpływa na kolor stolca,
• świąd skóry – jest najczęstszym objawem cholestazy ciążowej, występujący zazwyczaj na dłoniach i stopach, ale może obejmować całe ciało,
• żółte zabarwienie skóry – objaw ten wynika z nagromadzenia bilirubiny we krwi z powodu zastoju żółci,
• zmęczenie i osłabienie – objawy te mogą towarzyszyć cholestazie ciężarnych, wpływając na ogólny stan zdrowia matki.

Objawy te wynikają głównie ze wzrostu stężenia kwasów żółciowych w surowicy krwi, co może prowadzić do wystąpienia poważnych powikłań zarówno dla ciężarnej, jak i płodu. Regularne monitorowanie oraz odpowiednie leczenie cholestazy ciążowej są prymarne w zapobieganiu komplikacjom takim, jak poród przedwczesny czy niedotlenienie płodu.

Stężenie kwasów żółciowych, a cholestaza ciążowa

Cholestaza ciążowa to stan, w którym dochodzi do zaburzeń w przepływie żółci w wątrobie, co skutkuje wzrostem stężenia kwasów żółciowych w surowicy krwi. Dokładne monitorowanie tego, czy nie nastąpił wzrost stężenia kwasów żółciowych jest podstawowe dla diagnozy oraz leczenia tej choroby.

Właściwe stężenie kwasów żółciowych oraz stężenie wskazujące na wystąpienie choroby obejmuje:

• <10 µmol/L – stężenie kwasów żółciowych w surowicy uznawane za normalne u ciężarnych.
• 10-14 µmol/L – podwyższone stężenie, które może wskazywać na początek cholestazy ciążowej i wymaga dalszego monitorowania.
• >14 µmol/L – stężenie uznawane za krytyczne, wymagające natychmiastowego leczenia, aby zapobiegać powikłaniom choroby i ryzyku dla płodu.

Podwyższone stężenie kwasów żółciowych jest nie tylko markerem cholestazy ciążowej, ale również wskazuje na konieczność wdrożenia odpowiedniego leczenia, które często polega na zmniejszaniu stężenia kwasów żółciowych i monitorowaniu zdrowia ciężarnej i płodu. Regularne badania i wczesne wykrycie mogą znacznie zmniejszyć ryzyko powikłań i zapewnić zdrowie zarówno matki, jak i dziecka.

Leczenie cholestazy w III trymestrze ciąży

Leczenie cholestazy ciążowej w III trymestrze ciąży jest niezbędne dla zdrowia matki i płodu. Głównym celem terapii jest zmniejszanie stężenia kwasów żółciowych oraz łagodzenie objawów cholestazy takich, jak świąd skóry. Leczenie cholestazy ciężarnych polega na stosowaniu różnych metod, które pomagają zapobiegać powikłaniom choroby.

Leczenie cholestazy ciążowej polega na zastosowaniu następujących rozwiązań:

• leczenie przeciwświądowe – stosowanie leków antyhistaminowych i emolientów, które pomagają uśmierzać uciążliwe dolegliwości skórne,
• monitorowanie dobrostanu płodu – regularna ocena dobrostanu płodu za pomocą badań USG i KTG, aby monitorować rozwój, a także kondycję płodu,
• wczesne wywołanie porodu – w zaawansowanych przypadkach wystąpienia cholestazy ciążowej, gdy istnieje ryzyko poważnych powikłań, zalecane jest wczesne wywołanie porodu, aby zapobiec niedotlenieniu płodu,
• zmniejszanie stężenia kwasów żółciowych – terapia z użyciem kwasu ursodeoksycholowego, obniżającego poziom kwasów żółciowych i łagodzącego objawy cholestazy.

Terapia ta ma na celu minimalizowanie ryzyka porodu przedwczesnego i innych powikłań takich, jak krwawienia płodowe czy ryzyko krwotoku poporodowego. Regularne monitorowanie oraz odpowiednie leczenie pomagają zapewnić zdrowie matki i dziecka aż do momentu porodu, zapobiegając wystąpieniu m.in. krwawień płodowych.