Oparzenie 1 stopnia - co to jest, jak wygląda, jak postępować

Oparzenie pierwszego stopnia to najłagodniejsza forma uszkodzenia skóry, wynikająca z ekspozycji na różne czynniki. Chociaż zwykle nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia, warto wiedzieć, jak odpowiednio je rozpoznać, a następnie natychmiastowo działać, aby zapobiec komplikacjom i wspierać proces gojenia.

Oparzenie 1 stopnia - definicja

Oparzenie 1 stopnia rozpoznaje się przez zaczerwienienie i ból w miejscu dotkniętym przez czynnik zewnętrzny tak jak wysoka temperatura, prąd, substancje żrące, czy silne tarcie. Przyczynami takiego oparzenia mogą być na przykład ekspozycja na słońce, kontakt z gorącymi płynami, działanie ognia, wybuchy lub elektryczność.

Oparzenie pierwszego stopnia to powierzchowne uszkodzenie skóry, które dotyczy wyłącznie naskórka.

Definicja oparzenia 1 stopnia

Oparzenie to zazwyczaj nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia, a leczenie ogranicza się przeważnie do zastosowania metod pierwszej pomocy, które obejmują:

• chłodzenie oparzonego miejsca, 
• zabezpieczenie przed dalszym urazem,
• monitorowanie stanu skóry. 

W przypadku oparzeń pierwszego stopnia rzadko kiedy konieczna jest interwencja medyczna, chyba że objawy są szczególnie bolesne lub obejmują rozległe obszary ciała. Pierwszy stopień oparzenia klasyfikowany jest jako lekki, a głównym celem terapeutycznym jest złagodzenie bólu oraz zapobieganie infekcji. 

Objawy oparzenia pierwszego stopnia 

Oparzenia pierwszego stopnia manifestują się przede wszystkim zaczerwienieniem i delikatnym obrzękiem naskórka, a także bolesnością i pieczeniem w miejscu dotkniętym oparzeniem. Objawy te mogą również swędzieć – dzieje się tak najczęściej podczas procesu gojenia. 

Oparzenie takie charakteryzuje się również rumieniem, który nie prowadzi do powstawania pęcherzy, stanowiących symptom oparzeń drugiego stopnia. W przypadkach, gdy oparzenie jest wynikiem długotrwałej ekspozycji na słońce, mogą wystąpić dodatkowe dolegliwości, na przykład bóle głowy, zawroty głowy, mdłości czy wymioty. Zazwyczaj rumień goi się stosunkowo szybko, z reguły w ciągu kilku dni do tygodnia, nie pozostawiając trwałych śladów, o ile zostaną zastosowane odpowiednie środki przeciwoparzeniowe, które zapobiegają pogłębianiu się oparzenia.

Przyczyny oparzenia 1 stopnia

Oparzenia pierwszego stopnia najczęściej wynikają z krótkotrwałej ekspozycji na źródła ciepła lub inne drażniące czynniki. Najczęściej oparzenia 1 stopnia i oparzenia 2 stopnia powstają na skutek ekspozycji na słońce. Brak odpowiedniej ochrony może prowadzić do oparzeń słonecznych, które są klasycznym przykładem oparzeń właśnie tego typu. 

Ponadto, oparzenie 1 stopnia mogą powodować także takie czynniki, jak:

• Kontakt z gorącymi płynami – przykładami mogą być rozlana kawa czy herbata, co zdarza się często w domowych warunkach.
• Dotknięcie gorących przedmiotów – krótkotrwały kontakt ze źródłami ciepła, na przykład żelazkiem, patelnią czy garnkiem. 
• Tarcie – intensywne tarcie skóry o twardą powierzchnię, na przykład w wyniku upadku podczas jazdy na rowerze lub pracy fizycznej, również może prowadzić do oparzeń pierwszego stopnia.

Oparzenie słoneczne 1 stopnia 

Oparzenie słoneczne pierwszego stopnia często wynika z krótkotrwałej ekspozycji na intensywne promieniowanie słoneczne, które jest szczególnie szkodliwe dla osób o jasnej karnacji oraz dla małych dzieci. Niekiedy zaledwie kwadrans spędzony na ostrym słońcu wystarcza, aby skóra uległa takim oparzeniom, zwłaszcza gdy nie zastosuje się kremu z odpowiednim filtrem przeciwsłonecznym.

Przy lekkim oparzeniu słonecznym skóra staje się zaczerwieniona i lekko obrzęknięta, a dotknięcie jej może powodować ból i pieczenie. Po pewnym czasie skóra zaczyna się łuszczyć, schodząc płatami. Do objawów oparzenia słonecznego mogą również należeć bóle głowy, nudności, dreszcze oraz ogólne osłabienie, a nawet wymioty.

Leczenie tego typu oparzeń polega na stosowaniu wychładzających i nawilżających produktów, które koją skórę. Produkty te powinny zawierać składniki, a w tym panthenol, aloes lub alantoinę. Ważne jest, aby przed ich nałożeniem dokładnie oczyścić skórę z piasku i soli morskiej. Konieczne jest unikanie dalszej ekspozycji na słońce i gorące powietrze oraz picie dużej ilości wody. W razie potrzeby można również sięgnąć po środki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. Czas gojenia oparzenia słonecznego pierwszego stopnia zależy od szybkości podjęcia i skuteczności działań terapeutycznych, zazwyczaj trwa to od kilku dni do tygodnia.

Oparzenie 1 stopnia u dzieci 

Oparzenie pierwszego stopnia u dziecka wymaga szczególnej uwagi i często jest traktowane poważniej niż podobne urazy u osób dorosłych. Dziecięca skóra jest bardziej wrażliwa, przez co nawet lekkie oparzenia mogą być dla nich bardzo bolesne i mogą prowadzić do poważniejszych komplikacji. Zarumienienie naskórka, duża bolesność, pieczenie oraz wrażliwość na dotyk to typowe objawy oparzenia pierwszego stopnia u małych pacjentów.

W reakcji na oparzenie należy natychmiast podjąć odpowiednie działania, aby zminimalizować dyskomfort dziecka i przyspieszyć proces gojenia. Schłodzenie oparzonej skóry, przez zanurzenie w chłodnej kąpieli lub wystawienie na bieżący strumień chłodnej wody przez 15-30 minut, jest pierwszym krokiem, który należy wykonać. Po schłodzeniu miejsca oparzenia warto nałożyć opatrunek, na przykład hydrożelowy, który może być wsparty przez produkty zawierające składniki chłodzące, kojące i regenerujące naskórek.

Leczenie oparzenia pierwszego stopnia 

Leczenie oparzenia pierwszego stopnia koncentruje się przede wszystkim na minimalizacji dalszego uszkodzenia skóry oraz łagodzeniu bólu. Początkowo odbywa się schładzanie skóry za pomocą chłodnej wody przez około 10 do 15 minut – pomaga to zredukować ból i ogranicza głębokość uszkodzenia termicznego skóry. Po schłodzeniu oparzone miejsce powinno być przykryte jałowym, wodoodpornym opatrunkiem, który zapewnia odpowiednią wentylację i chroni przed bakteriami oraz innymi zanieczyszczeniami zewnętrznymi. Opatrunek taki utrzymuje odpowiedni poziom wilgotności rany. 

W przypadku występowania silnego bólu można zastosować dostępne bez recepty środki przeciwbólowe, na przykład paracetamol czy ibuprofen, które pomagają zarówno łagodzić ból, jak i zmniejszyć stan zapalny. Możliwe jest również zastosowanie hydrożelowych opatrunków lub produktów zawierających panthenol, alantoinę lub aloes, które wspomagają gojenie poprzez nawilżanie i łagodzenie podrażnień. Ważne jest, aby unikać smarowania oparzonego obszaru maściami, olejkami, kremami czy masłem, ponieważ mogą one utrudniać oddychanie skóry, zwiększając ryzyko infekcji lub pogłębiając uszkodzenie. Monitorowanie stanu skóry pod kątem infekcji i innych komplikacji jest istotne, a w przypadku pogorszenia objawów lub jeśli oparzenie obejmuje duże obszary ciała, należy zasięgnąć porady medycznej.