Wirusowe zapalenie wątroby typu B – co to jest, objawy, diagnostyka, powikłania

Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B) jest jedną z najgroźniejszych chorób zakaźnych, wywoływaną przez wirus HBV (hepatitis B virus). Czym jest WZW typu B i jakie są jego objawy?

Wirusowe zapalenie wątroby typu B – definicja

Wirusowe zapalenie wątroby typu B powodowane jest przez wirus HNV. Do zakażenia dochodzi głównie poprzez kontakt z zakażoną krwią i innymi płynami ustrojowymi, co może nastąpić podczas procedur diagnostycznych oraz terapeutycznych.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B) to choroba, wywołana przez wirusa HBV (hepatitis B virus), powodującego zapalenie miąższu wątroby.

Definicja wirusowego zapalenia wątroby typu B

Przewlekłe zapalenie wątroby typu B może prowadzić do poważnych powikłań, do których można zaliczyć m.in.: włóknienie wątroby, marskość wątroby oraz znacznie zwiększone ryzyko wystąpienia raka wątrobowokomórkowego.

Przyczyny wirusowego zapalenia wątroby typu B

Przyczyny występowania wirusowego zapalenia wątroby typu B (WZW typu B) u człowieka są zróżnicowane i związane z różnymi drogami transmisji wirusa HBV (hepatitis B virus). Przewlekłe WZW typu B pojawia się wówczas, gdy następuje:

• Kontakt z krwią osoby zakażonej – wirus HBV może być przenoszony przez kontakt z zakażoną krwią, co często ma miejsce podczas zabiegów medycznych takich, jak inwazyjne procedury diagnostyczne czy przetaczanie krwi.
• Kontakt z płynami ustrojowymi – wirus może być obecny w płynach ustrojowych i aktywować się w wyniku kontaktu z wydzielinami osoby zakażonej, co zwiększa ryzyko transmisji przez ślinę, nasienie, wydzieliny pochwy i inne.
• Transmisja wertykalna – zakażenie może być przekazywane z matki na dziecko w trakcie porodu, co stanowi istotne źródło nowych przypadków w krajach o wysokiej endemiczności wirusa HBV.
• Kontakt seksualny – stosunki płciowe z osobą zakażoną wirusem HBV są jednym z głównych sposobów transmisji wirusa, szczególnie w kontekście stosunków bez zabezpieczeń.
• Kontakt z zakażonymi narzędziami – ryzyko zakażenia wzrasta w wyniku korzystania z narzędzi skażonych wirusem takich, jak: igły do tatuażu, sprzęt do przekłuwania ciała, a także narzędzia używane w domowych zabiegach kosmetycznych.
• Przeszczep wątroby lub innych narządów – osoby, które przeszły przeszczep narządu od zakażonego dawcy, mogą być narażone na wirusowe zapalenie wątroby typu B.
• Bliski kontakt domowy – życie w bliskiej społeczności z osobami zakażonymi wirusem HBV, szczególnie w warunkach nieodpowiednich zasad higieny, może zwiększać ryzyko transmisji.
• Dodatkowe czynniki ryzyka – osoby z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby, zakażone wirusem HIV bądź poddane inwazyjnym procedurom diagnostycznym są bardziej narażone na zakażenie HBV.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B jest jedną z najgroźniejszych chorób zakaźnych, które mogą prowadzić do poważnych komplikacji, do których zalicza się: marskość wątroby, kłębuszkowe zapalenie nerek oraz ryzyko wystąpienia raka wątrobowokomórkowego. Profilaktyka, w tym szczepienia ochronne (które rzadko powodują niepożądane odczyny poszczepienne) oraz rygorystyczne przestrzeganie zasad higieny, są niezbędne w zapobieganiu zakażeniom wirusem HBV.

Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu B

Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B) jest poważną chorobą wywołaną przez wirus HBV, który atakuje wątrobę. Objawy mogą różnić się w zależności od fazy choroby oraz od tego, czy dochodzi do rozwoju zakażenia ostrego czy przewlekłego, ale zazwyczaj obejmuje:

• zażółcenie skóry – żółtaczka jest charakterystycznym objawem WZW B, wynikającym z zaburzeń w metabolizmie bilirubiny,
• ciemne zabarwienie moczu – w wyniku zwiększonego poziomu bilirubiny, mocz pacjentów może przybierać ciemne, herbaciane zabarwienie,
• ogólne osłabienie i utrata apetytu,
• uczucie zmęczenia – pacjenci z WZW B często skarżą się na przewlekłe zmęczenie, a także osłabienie, które może wpływać na ich codzienne funkcjonowanie,
• bóle mięśni – bóle mięśniowe oraz stawowe są częstymi objawami, które mogą towarzyszyć zarówno ostrym, jak i przewlekłym postaciom choroby,
• podrażnienie układu pokarmowego – objawia się jako: dyskomfort w obrębie jamy brzusznej, nudności, wymioty i biegunka,
• objawy zapalenia wątroby typu B – w przewlekłych przypadkach mogą występować zmiany w strukturze wątroby, prowadzące do jej marskości,
• aktywność enzymów wątrobowych – podwyższone wartości enzymów wątrobowych takich, jak ALT i AST, są wskaźnikiem uszkodzenia komórek wątrobowych,

Leczenie może obejmować leki przeciwwirusowe, immunoglobuliny anty-HBs oraz monitorowanie funkcji wątroby za pomocą biopsji i innych inwazyjnych procedur diagnostycznych. Profilaktyka obejmuje szczepienia ochronne, a te są prymarne w zapobieganiu zakażeniom wirusem HBV, zwłaszcza w grupach wysokiego ryzyka, którymi są m.in. pracownicy służby zdrowia.

Diagnostyka wirusowego zapalenia wątroby typu B

Diagnostyka wirusowego zapalenia wątroby typu B (WZW B) opiera się na kilku podstawowych badaniach laboratoryjnych i obrazowych. Podstawowym krokiem jest oznaczenie obecności wirusa HBV oraz jego antygenów we krwi pacjenta. Testy serologiczne wykrywają antygen powierzchniowy HBsAg, co wskazuje na aktywne zakażenie. Dodatkowo, obecność przeciwciał anty-HBc i anty-HBs pozwala na ocenę fazy choroby oraz odpowiedzi immunologicznej organizmu. Oznaczenie poziomu DNA HBV metodą PCR pozwala na dokładne określenie wiremii, czyli ilości wirusa w krwiobiegu.

Istotne jest również badanie aktywności enzymów wątrobowych, takich jak ALT i AST, które umożliwia ocenę stopnia uszkodzenia wątroby. Podwyższone wartości tych enzymów sugerują aktywne zapalenie wątroby.

W przewlekłych przypadkach wskazana może być natomiast biopsja wątroby, która pozwala na ocenę stopnia marskości wątroby oraz włóknienia. Co więcej, diagnostyka obejmuje także monitorowanie potencjalnych powikłań oraz oceny skuteczności leczenia, w tym podawanie immunoglobuliny anty-HBs i szczepienie ochronne.

Diagnostyka WZW B jest złożonym procesem, wymagającym wieloaspektowego podejścia i rygorystycznego przestrzegania zasad higieny, aby zapobiegać zakażeniom wirusem HBV.

Powikłania nieleczonego WZW typu B

Powikłania nieleczonego wirusowego zapalenia wątroby typu B (WZW typu B) mogą być bardzo poważne i obejmują różne aspekty zdrowia wątrobowego. Przewlekłe zakażenie wirusem HBV może prowadzić do przewlekłego zapalenia wątroby, co z kolei zwiększa ryzyko progresji do marskości wątroby. U pacjentów z marskością wątroby, zwłaszcza jeśli nie zaprzestali spożywania alkoholu, ryzyko powikłań oraz wystąpienie raka wątrobowokomórkowego jest jeszcze większe.

Innym poważnym powikłaniem jest ostra niewydolność wątroby, która może rozwijać się zarówno w przebiegu ostrego zakażenia, jak i przewlekłego stanu zapalnego. Dodatkowo, nieleczone zapalenie wątroby typu B może prowadzić do powikłań takich jak kłębuszkowe zapalenie nerek czy guzkowe zapalenie tętnic.

Diagnostyka powikłań wymaga regularnych badań w celu monitorowania aktywności enzymów wątrobowych i obecności swoistych przeciwciał anty-HBV. W przypadku wystąpienia poważnych powikłań takich, jak ostra niewydolność wątroby czy marskość, konieczne może być rozważenie przeszczepu wątroby. Regularne badania, np. badanie honorowych dawców krwi i testy na obecność przeciwciał anty-HBV, są niezbędne we wczesnym wykrywaniu i zapobieganiu powikłaniom.