Zamówienia złożone od dnia 20 XII 2021 r. mogą zostać zrealizowane w styczniu.
Niniejszy podręcznik jest wprowadzeniem do epidemiologii i medycyny zapobiegawczej, a nie omówieniem szczegółowej epidemiologii chorób. Będzie pomocny w nauczaniu epidemiologii i ochrony zdrowia publicznego, a także w szkoleniu przed- i podyplomowym lekarzy , ponieważ epidemiologia w mnie mniejszym stopniu niż fizjologia czy patologia, stanowi podstawową dyscyplinę niezbędną medycynie klinicznej.
Epidemiologia nie należy do łatwych przedmiotów, trzeba się bowiem zapoznać z całą złożonością wieloczynnikowej etiologii choroby, problemami prawdopodobieństwa i zmienności mierzonych cech zdrowotnych oraz środowiskowych. Musi ona konkurować z atrakcyjną problematyką innych przedmiotów medycznych. Student zapewne odczuwa więcej zadowolenia, stykając się osobiście z chorym niż studiując opisy chorób i profilaktykę, które wydają mu się bezosobowe.
Mam nadzieję, że ten przystępnie napisany podręcznik będzie służył dobrze jako wprowadzenie w bardziej zaawansowane studia z zakresu epidemiologii zdrowia i choroby, tym bardziej że potrzeba kształcenia epidemiologów oraz specjalistów medycyny zapobiegawczej jest w naszym kraju ogromna. Szkolenie pracowników zatrudnionych w służbie sanitarno-epidemiologicznej i w innych sektorach zdrowia publicznego niebędących lekarzami jest dodatkowym ważnym i trudnym wyzwaniem w tym zakresie. Chciałbym bardzo, aby podręcznik ten pomógł w pracy dydaktycznej nauczycielom wykładającym nie tylko epidemiologię, lecz także higienę i zdrowie publiczne.
Od Autora
1. Podstawowe pojęcia i definicje
Ewolucja epidemiologii
Współczesne podejście epidemiologiczne
Czynniki gospodarza
Czynniki środowiskowe i swoiste czynniki etiologiczne
Współdziałanie czynników
2. Zapobieganie chorobom
Zapobieganie pierwszej fazy (podstawowe)
Zapobieganie drugiej fazy
Zapobieganie trzeciej fazy (rehabilitacja)
3. Ocena stanu zdrowia zbiorowości
Pojęcie zdrowia i choroby
Negatywne i pozytywne mierniki zdrowia
Markery biologiczne ekspozycji i choroby
4. Badanie umieralności
Umieralność niemowląt
Wskaźnik śmiertelności
Tablice wymieralności
5. Badanie rozpowszechniania chorób (zachorowalność i chorobowość)
Rozpoznanie i klasyfikacja chorób
Mierniki epidemiologiczne rozpowszechniania chorób w populacji
Współczynnik zapadalności
Współczynnik chorobowości
Dobór mierników stanu zdrowia populacji
6. Źródła informacji o stanie zdrowia zbiorowości
Dane o zgonach
Zasady wyboru rozpoznań
Dane o chorobach
Zgłoszenia chorób zakaźnych
Zgłoszenia chorób i zatruć zawodowych
Zgłoszenia nowotworów złośliwych
Choroby podlegające obowiązkowej rejestracji
Dane o przyczynach niezdolności do pracy
Statystyki szpitalne
Statystyki lecznictwa otwartego
Dane dotyczące inwalidztwa
Dane z masowych badań profilaktycznych
Specjalne organizowane badania stanu zdrowia ludności
7. Strategia badań epidemiologicznych
Badania epidemiologiczne opisowe
Badania analityczne (etiologiczne)
Badania eksperymentalne (interwencyjne)
8. Epidemiologia opisowa
Charakterystyka osób
Zmienność występowania chorób w czasie (zmienność czasowa)
Zmienność występowania chorób w zależności od miejsca
Migracja populacji w analizach geograficznych
9. Badania obserwacyjne retrospektywne (kliniczno-kontrolne)
Wybór grupy przypadków
Wybór grupy kontrolnej
Liczba grup kontrolnych
Reprezentatywność materiału
Badania kliniczno-kontrolne ulokowane w „gnieździe” lub badania gniazdowe
Paradoks Berksona
Obciążenia wynikające z różnej wykrywalności choroby
Źródła innych obciążeń
Znaczenie zmiennych zakłócających wyniki
10. Badania obserwacyjne prospektywne (kohortowe)
Wybór kohorty eksponowanej
Wybór kohorty kontrolnej
Zbieranie danych o narażeniu i skutkach zdrowotnych
Liczebność badanych w grupach
Zalety i wady metody prospektywnej
11. Badanie eksperymentalne (losowe badania kontrolowane)
Formułowanie głównego celu badania eksperymentalnego
Poziom wyjściowy i końcowy eksperymentu
Czynnik doświadczalny
Sposoby wykonywania zabiegów
1. Model doświadczenia w układzie ciągłym
2. Model doświadczenia w układzie naprzemiennym
3. Model doświadczenia z układem zabiegów różnoczasowych Populacja eksperymentalna
Przydział zabiegów w układach ciągłych
Przydział zabiegów w układach naprzemiennych
Liczebność jednostek doświadczalnych
Badanie sekwencyjne
Standaryzacja warunków przebiegu doświadczenia
Analiza wyników
Problemy natury etycznej
Losowe badania kontrolowane w medycynie zapobiegawczej
12. Wczesne wykrywanie chorób (badanie przesiewowe)
Wybór choroby
Wykrywalne stadium przedkliniczne choroby
Badania przesiewowe w ochronie zdrowia publicznego
Rak szyjki macicy
Rak sutka
Rak oskrzelopochodny
Rak okrężnicy
Rak żołądka
Nadciśnienie tętnicze krwi
Choroby naczyń wieńcowych
Cukrzyca
Jaskra
Gruźlica
Choroby przewlekłe oskrzeli
Badanie niemowląt i dzieci w wieku szkolnym Ocena wczesnych i odległych korzyści zdrowotnych badań przesiewowych
Porównywanie umieralności
Porównywanie chorobowości
Porównywanie czasu przeżycia
Ocena metodą eksperymentalną
Ocena metodą obserwacyjną
13. Metody oceny trafności diagnozy lekarskiej
Definicja choroby
Trafność pomiaru
Krzywa ROC (receiver operating characteristic)
Wielokrotne badania diagnostyczne
Badania diagnostyczne równoległe
Badania diagnostyczne seryjne
14. Wnioskowanie o czynnikach ryzyka i przyczynowości chorób
Dowody na rzecz związków przyczynowych
Zależność bezwarunkowa i warunkowa
15. Metody analizy wyników badań epidemiologicznych nad czynnikami ryzyka i etiologią choroby
Obliczanie ryzyka względnego w badaniach prospektywnych i eksperymentalnych
Obliczanie ryzyka względnego w badaniach retrospektywnych (kliniczno-kontrolnych)
Obliczanie ryzyka względnego w próbach powiązanych
Ryzyko przypisane ekspozycji
Obliczanie ryzyka przypisanego w badaniach prospektywnych
Obliczanie ryzyka przypisanego w badaniach retrospektywnych (kliniczno-kontrolnych)
16. Planowanie badania epidemiologicznego nad uwarunkowaniami środowiskowymi zdrowia i choroby
Formułowanie celu badania/hipotezy
Pomiary czynników środowiskowych
Pomiary efektów zdrowotnych
Określenie populacji badanej
Pora badania
Zbieranie danych
Przygotowanie kwestionariuszy
Źródła błędów
Błąd próby
Dobór próby losowej
17. Metody doboru próby losowej do badań epidemiologicznych
Wybór próby losowej
Etapy losowania
Losowanie proste
Losowanie warstwowe proporcjonalne
Losowanie warstwowe stałej liczby jednostek
Losowanie zespołowe
Losowanie systematyczn
Obliczanie niezbędnej liczebności próby
18. Wywiad w badaniach epidemiologicznych
Budowa kwestionariusza
Zawartość kwestionariusza
Treść i słownictwo pytań
Pytania otwarte i zamknięte
Kolejność i liczba pytań
Zasady zbierania danych za pomocą kwestionariuszy
Wybór metody zbierania wywiadu standaryzowanego
Kodowanie odpowiedzi
19. Wybór i definiowanie zmiennych
Skale pomiarowe proste
Skale pomiarowe złożone
Zalecana literatura
Zalecane pakiety statystyczne do analizy wyników badań epidemiologicznych
Aneks
Słowniczek terminów epidemiologicznych
Skorowidz
Strona Internetowa Medicon.pl korzysta z plików cookies. Możesz je wyłączyć w swojej przeglądarce. Więcej o plikach cookies znajdziesz w naszej polityce prywatności.
