KATEGORIE SUKCESÓW W OPINIACH NAUCZYCIELI KLAS INTEGRACYJNYCH JAKO PRZYCZYNEK DO POSZUKIWANIA KONCEPCJI EDUKACJI INTEGRACYJNEJ
- Wydawca: Impuls
- Rok wydania: 2013
- Wydanie: II
- Ilość stron: 256
- Oprawa: miękka
- ISBN: 978-83-7850-538-9
34,20 zł
lub za 0zł przy zakupach
powyżej 250zł
Opis
Książka jest kontynuacją kilkuletnich studiów autora nad codziennością klasy integracyjnej. Przy czym w odróżnieniu od wielu innych opracowań podejmujących problematykę edukacji integracyjnej odsłania ona wiele niewątpliwych, ale często niedostrzegalnych sukcesów tej formy kształcenia. Zostały one zidentyfikowane i opisane za pomocą badań fokusowych oraz narracji nauczycieli wywodzących się ze szkół / klas integracyjnych o zróżnicowanym doświadczeniu. W efekcie analiz powstała swoista mapa sukcesów odnoszących się do różnych wymiarów funkcjonowania szkoły wyrażona licznymi kategoriami rzeczywistymi (między innymi: rozwoju uczniów, klimatu szkoły, satysfakcji z pracy nauczycieli). W dalszej części kategorie te zostały powiązane i ulokowane w szerszych zbiorach twierdzeń i wyjaśnień prezentowanych w postaci kategorii formalnych. Wykorzystana technika zbierania danych (dyskusje grupowe i narracje) pozwoliła na ich konfrontację, a komparatystyczna metoda analizy (badane grypy wywodziły się z trzech typów szkół) stanowiła pewną formę triangulacji. Badanie zostało osadzone w interpretatywnym paradygmacie poznania.
Synteza wypowiedzi nauczycieli (inaczej ujmując ich deskrypcja praktyki) stworzyła podstawy koncepcyjne przyjmujące postać stożkową – jak pokazała wnikliwa analiza wypowiedzi – różniącą się w badanych grupach punktem wyjścia: od rehabilitacji lub uspołeczniania oraz dojścia do nieco inaczej formułowanych celów. To pozwoliło w sposób w miarę uporządkowany opisać dwie rzeczywistości szkolne, stanowiącą podstawę do opracowania autorskich koncepcji edukacji integracyjnych. Przyjęły one postać siatki, w której występują określone węzły i sieci ich powiązań. Te pierwsze zostają wyrażone przez kategorie zaczerpnięte z wypowiedzi badanych oraz nadbudowane przez kategorie formalne, między innymi: pogranicza, roli, tożsamości, a w dalszej kolejności połączone przy pomocy opisanych procesów np. budowania kultury edukacji integracyjnej czy praktyk społecznych.
W efekcie analiz zostały skonstruowane dwie odrębne koncepcje integracji: rehabilitującej oraz uspołeczniającej. Pierwsza została ulokowana w teoriach strukturalno-funkcjonalnych, druga – w nurcie interakcjonizmu symbolicznego.
Spis treści
1. Kategoria sukcesu w badaniach pedagogicznych 15
1.1. Dlaczego warto badać sukcesy i ich uwarunkowania? 15
1.2. Stosowana terminologia jako wskaźnik nastawienia badacza 17
1.3. Kategorie w badaniach sytuacji szkolnej uczniów niepełnosprawnych 19
1.4. Kategoria sukcesu 23
2. W poszukiwaniu koncepcji kształcenia integracyjnego
Sukcesy szkoły (klasy) integracyjnej w opinii nauczycieli – perspektywa badań własnych 29
2.1. Sytuacje trudne a sukcesy kształcenia integracyjnego – podstawowe założenia badawcze 29
2.2. Wywiady grupowe jako źródło wiedzy o szkole w perspektywie badań własnych 35
2.3. Narracje, czyli opowiedziane historie sukcesów 45
3. Pojęcie sukcesu szkoły w wypowiedziach nauczycieli klas integracyjnych – ujęcie eklektyczne 53
3.1. Sukces szkoły w ujęciu eklektycznym, to znaczy: czyj? czego? jaki? 53
3.2. Sukces pierwszy. Zorganizowanie środowiska wielostronnego rozwoju dziecka niepełnosprawnego 56
3.2.1. Rola specjalistów 58
3.2.2. Dobór uczniów do klasy integracyjnej 62
3.2.3. Liczba uczniów w szkole i klasie 71
3.2.4. Klimat pracy w szkole 74
3.2.5. Wyposażenie i architektura szkoły 863.3. Sukces drugi. Rozwój dziecka (niepełnosprawnego) 89
3.3.1. Ogólne postępy 89
3.3.2. Nabywanie wiedzy i umiejętności instrumentalnych, czyli punkty w teście kompetencji 92
3.3.3. Rozwój społeczno-emocjonalny w kontekście szeroko pojętej socjalizacji 97
3.4. Sukces trzeci. Reputacja szkoły w oglądzie zewnętrznym 103
3.5. Sukces czwarty. Rozwój zawodowy i osobowy, satysfakcja oraz samopoczucie 106
3.5.1. Poczucie bezpieczeństwa i komfortu pracy 106
3.5.2. Satysfakcja z pracy a samopoczucie uczniów w opinii nauczycieli 112
3.5.3. Sukcesy uczniów a samopoczucie nauczycieli 115
Konkluzja pierwsza. Rozwój uczniów a wychowanie, którego zabrakło 116
Konkluzja druga. Definiowanie sukcesu jako wskaźnik
preferowanej koncepcji edukacji integracyjnej –
wprowadzenie do myślenia o dwóch typach integracji 118
4. Sukcesy i ich uwarunkowania w narracjach nauczycieli – próba triangulacji 123
4.1. Wprowadzenie 123
4.2. Integracja to sukces sam w sobie – uwagi o kreowaniu środowiska
wielostronnego rozwoju uczniów w szkole specjalnej
i ogólnodostępnej 124
4.3. Sukces jako osiągnięcia ucznia z kategorią współpracy w tle 131
4.4. Rozwój własny nauczyciela a koncepcja kształcenia pedagogów 133
Konkluzja trzecia. Doświadczenia zbiorowe
jako wyznacznik własnej konstrukcji sukcesu 136
5. Możliwe mapy sukcesów szkoły w perspektywie poszukiwania koncepcji edukacji integracyjnej 139
6. Kategorie w przestrzeni integracji rehabilitacyjnej i uspołeczniającej – podobieństwa i różnice. Analiza na marginesie opisu gęstego i teorii ugruntowanej 171
6.1. Ulokowanie oraz zagęszczenie kategorii opisujących sukcesy
integracji edukacyjnej i ich uwarunkowania – założenia wstępne 171
6.2. Praktyczne zakorzenienie koncepcji „integracji rehabilitacyjnej” 174
6.3. Praktyczne implikacje koncepcji integracji uspołeczniającej 180
7. Dwie koncepcje integracji – ujęcie teoretyczne 193
7.1. Osadzenie koncepcji 193
7.2. Koncepcja integracji rehabilitacyjnej 196
7.3. Koncepcja integracji uspołeczniającej 205
7.3.1. Założenia wstępne 205
7.3.2. Kultura edukacji integracyjnej 210
7.3.3. Własności grupy integracyjnej 214
7.3.4. Zespół praktyk społecznych i warunków ich urzeczywistniania 219
7.3.5. Podsumowanie 235
