Podstawy anatomii zwierząt domowych
Autor: Helena Przespolewska, Henryk Kobryń, Tomasz Szara, Bartyzel Bartłomiej J.
Podstawy anatomii zwierząt domowych to poprawione i uzupełnione drugie już wydanie podręcznika o tym samym tytule, który ukazał się w 2009 roku. Został on opracowany przez zespół doświadczonych pracowników naukowo-dydaktycznych Katedry Nauk Morfologicznych na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. Zawiera zasadnicze treści dotyczące budowy organizmów zwierząt domowych poparte czytelnymi ilustracjami, podanymi w przystępny sposób.
Podręcznik ma przejrzysty układ i został podzielony na rozdziały, odpowiadające poszczególnym działom anatomii opisowej. Jeden z rozdziałów poświęcono również anatomii ptaków domowych. W podręczniku tym zastosowano aktualnie obowiązujące mianownictwo anatomiczne, a omawiane zagadnienia zostały przedstawione zgodnie z najnowszymi osiągnięciami naukowymi, co bardzo podnosi jego walory dydaktyczne. Nowością w tym wydaniu jest zestaw pytań kontrolnych do poszczególnych działów anatomii, który umożliwia Czytelnikowi na bieżąco sprawdzanie swojej wiedzy z tej dziedziny. Zamieszczony skorowidz nazw polskich i łacińskich znakomicie ułatwia posługiwanie się podręcznikiem.
Ten uniwersalny podręcznik jest skierowany do studentów kierunków przyrodniczych, na których w programach kształcenia anatomia zwierząt wykładana jest w podstawowym zakresie lub w połączeniu z innymi dyscyplinami. Można go również polecić studentom weterynarii, jako podstawowe kompendium wiedzy przy wszelkiego rodzaju powtórkach, przygotowaniach do egzaminów, opracowywaniu różnych prac i publikacji. Może być on przydatny także w pracy zawodowej techników i lekarzy weterynarii oraz technologów związanych z przemysłem mięsnym. Opracowanie może być bardzo pomocne dla uczniów techników weterynaryjnych, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę.
Od ukazania się w 2006 roku pierwszego podręcznika pt.„ Zarys anatomii zwierząt domowych ", a następnie w 2009 roku książki pt. „Podstawy anatomii zwierząt domowych " wkrótce minie 10 lat. O ich przydatności dydaktycznej i popularności świadczy pośrednio fakt, że dość szybko przestały być dostępne na rynku wydawniczym. Powstała więc pilna konieczność opracowania i przekazania do użytku studiujących kolejnego wydania podręcznika.
Wobec pozytywnej oceny poprzedniego wydania, zachowano w nim dotychczasowy, bardzo przejrzysty układ treści i zawartość poszczególnych rozdziałów oraz dokumentację ilustracyjną. Uzupełniono je jedynie o drobne poprawki, dotyczące przede wszystkim nazewnictwa. Dodano także nowy rozdział, w którym zamieszczono pytania kontrolne. Powinny one ułatwić powtarzanie materiału i dokonywanie samooceny stopnia jego opanowania.
Podręcznik ten zawiera zasadnicze informacje dotyczące przede wszystkim anatomii makroskopowej kilku najbardziej popularnych gatunków zwierząt domowych. Do anatomii mikroskopowej i rozwojowej sięgano bardzo oględnie i tylko w zakresie, jaki był konieczny do właściwego zrozumienia poszczególnych struktur wchodzących w skład organizmów zwierzęcych. O takim potraktowaniu sprawy zadecydowało przeznaczenie tego opracowania dla kierunków studiów biologicznych, gdzie anatomia jest wykładana tylko w podstawowym zakresie, jako przedmiot samodzielny bądź w powiązaniu z innymi dyscyplinami (biologia, biotechnologia, rolnictwo, zootechnika).
Podstawy anatomii zwierząt domowych
Autor: Helena Przespolewska, Henryk Kobryń, Tomasz Szara, Bartłomiej J. Bartyzel
PRZEDMOWA
WSTĘP
WYKAZ SKRÓTÓW
I. NAUKA O KOŚCIACH (OSTEOLOGIA)
1. Kręgosłup (columna vertebralis)
2. Kościec klatki piersiowej (skeleton thoracis)
3. Kości czaszki (ossa cranii)
3.1. Kości mózgowioczaszki (neurocranium)
3.2. Kości trzewioczaszki (splanchnocranium)
4. Kościec kończyn (skeleton appendiculare s. membrorum)
4.1. Kości kończyny piersiowej (ossa membri thoracici)
4.2. Kości kończyny miednicznej (ossa membri pelvini)
II. NAUKA O POŁĄCZENIACH KOŚCI (ARTHROLOGIA)
1. Połączenia włókniste (articulationes fibrosae)
2. Połączenia chrząstkowe (articulationes cartilagineae)
3. Połączenia maziowe – stawy (articulationes synoviales)
4. Połączenia kręgosłupa (articulationes columnae vertebralis)
5. Połączenia klatki piersiowej (articulationes thoracis)
6. Połączenia czaszki (articulationes cranii)
7. Połączenia kończyny piersiowej (articulationes membri thoracici)
8. Połączenia kończyny miednicznej (articulationes membri pelvini)
III. NAUKA O MIĘŚNIACH (MYOLOGIA)
1. Narządy pomocnicze mięśni
2. Mięśnie skórne (musculi cutanei)
3. Mięśnie głowy (musculi capitis)
4. Mięśnie szyi (musculi colli)
5. Mięśnie grzbietu (musculi dorsi)
6. Mięśnie klatki piersiowej (musculi thoracis)
7. Mięśnie brzucha (musculi abdominis)
8. Mięśnie ogona (musculi caudae)
9. Mięśnie kończyn (musculi membrorum)
9.1. Mięśnie kończyny piersiowej (musculi membri thoracici)
9.2. Mięśnie kończyny miednicznej (musculi membri pelvini)
10. Układ ustaleniowy
IV. NAUKA O TRZEWIACH (SPLANCHNOLOGIA)
1. Aparat (układ) trawienny (apparatus digestorius)
1.1. Jama ustna (cavum oris)
1.2. Gardziel (fauces)
1.3. Gardło (pharynx)
1.4. Przełyk (oesophagus)
1.5. Żołądek (ventriculus s. gaster)
1.6. Jelito cienkie (intestinum tenue)
1.7. Jelito grube (intestinum crassum)
1.8. Kanał odbytowy (canalis analis) i odbyt (anus)
1.9. Wątroba (hepar s. jecur)
1.10. Trzustka (pancreas)
1.11. Otrzewna (peritonaeum)
2. Aparat (układ) oddechowy (apparatus respiratorius)
2.1. Nos zewnętrzny (nasus externus)
2.2. Jama nosowa (cavum nasi)
2.3. Zatoki przynosowe (sinus paranasales)
2.4. Gardło (pharynx)
2.5. Krtań (larynx)
2.6. Tchawica (trachea)
2.7. Oskrzela (bronchi)
2.8. Płuco (pulmo s. pneumon)
2.9. Opłucna (pleura)
3. Aparat (układ) moczowo-płciowy (apparatus urogenitalis)
3.1. Narządy moczowe (organa urinaria)
3.1.1. Nerka (ren s. nephros)
3.1.2. Moczowód (ureter)
3.1.3. Pęcherz moczowy (vesica urinaria)
3.1 4. Cewka moczowa (urethra)
3.2. Narządy płciowe męskie (organa genitalia masculina)
3.2.1. Jądro (testis s. orchis s. didymis)
3.2.2. Najądrze (epididymis)
3.2.3. Nasieniowód (ductus deferens)
3.2.4. Osłonki powrózka nasiennego i jądra
3.2.5. Powrózek nasienny (funiculus spermaticus)
3.2.6. Aparat więzadłowy jądra
3.2.7. Gruczoły płciowe dodatkowe (glandulae genitales accessoriae)
3.2.8. Prącie (penis)
3.3. Narządy płciowe żeńskie (organa genitalia feminina)
3.3.1. Jajnik (ovarium)
3.3.2. Jajowód (tuba uterina s. oviductus s. salpinx)
3.3.3. Macica (uterus s. metra s. hystera)
3.3.4. Pochwa (vagina s. colpos)
3.3.5. Przedsionek pochwy (vestibulum vaginae)
3.3.6. Srom (pudendum femininum s. vulva)
3.3.7. Błony płodowe i łożysko
4. Gruczoły dokrewne (glandulae endocrinae)
4.1. Gruczoł tarczowy – tarczyca (glandula thyreoidea)
4.2. Gruczoły przytarczycowe – przytarczyce (glandulae parathyeroideae)
4.3. Przysadka (hypophysis s. glandula pituitaria)
4.4. Szyszynka (glandula pinealis)
4.5. Nadnercze – gruczoł nadnerczowy (glandula adrenalis s. glandula suprarenalis)
V. NAUKA O NACZYNIACH (ANGIOLOGIA)
1. Układ sercowo-naczyniowy (systema cardiovasculare)
1.1. Krew (sanguis)
1.2. Serce (cor, kardia)
1.3. Naczynia krwionośne (vasa sanguinea)
2. Układ chłonny (systema lymphaticum)
2.1. Chłonka (lympha)
2.2. Naczynia chłonne (vasa lymphatica)
2.3. Narządy chłonne (organa lymphatica)
VI. UKŁAD NERWOWY (SYSTEMA NERVOSUM)
1. Układ nerwowy ośrodkowy – centralny (systema nervosum centrale)
1.1. Rdzeń kręgowy (medulla spinalis)
1.2. Opony rdzenia kręgowego (meninges spinales)
1.3. Mózgowie (encephalon)
1.4. Opony mózgowia (meninges encephali)
1.5. Płyn mózgowo-rdzeniowy (liquor cerebrospinalis)
2. Układ nerwowy obwodowy (systema nervosum periphericum)
3. Układ nerwowy autonomiczny (systema nervosum autonomicum)
VII. NARZĄDY ZMYSŁÓW (ORGANA SENSUUM)
1. Narząd wzroku (organum visus)
1.1. Oko (oculus)
