
PRZYCZYNY ZABURZEŃ ARTYKULACJI ZLOKALIZOWANE W UKŁADZIE OBWODOWYM
- Wydawca: Impuls
- Rok wydania: 2015
- Wydanie: I
- Ilość stron: 158
- Oprawa: miękka
- ISBN: 978-83-7587-324-5
29,70 zł
lub za 0zł przy zakupach
powyżej 250zł
Opis
Z recenzji prof. dr hab. Anny Kowalskiej:
Godną uznania cechą książki jest ścisłe powiązanie wiadomości teoretycznych z praktyką logopedyczną. Warto zwrócić uwagę, że wskazówki dotyczące terapii są bardzo często zawarte także w teoretycznych opisach diagnozowanych zaburzeń. Uważam to za wielką wartość – publikacja w części diagnostycznej nie jest ograniczona do suchego, naukowego komunikatu, ale pokazuje stosunek logopedy praktyka do dziecka […]. Bardzo mi się taki układ podoba.
Tematyka tej książki wiąże się ściśle z przedmiotem badań logopedii, która obejmuje dziedziny czterech nauk: językoznawstwa, medycyny, pedagogiki i psychologii. Wychodzi naprzeciw oczekiwaniom środowiska logopedycznego, Autorka opisuje bowiem niewystarczająco omówione dotąd te zagadnienia zaburzeń wymowy, które są uwarunkowane anomaliami w budowie narządów nasady oraz nieprawidłowym funkcjonowaniem aparatu artykulacyjnego.
Niniejszą publikację kierujemy głównie do logopedów, studentów logopedii, pedagogów specjalnych, a także rodziców dzieci z zaburzeniami mowy. Omówiono w w niej szczegółowo nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu aparatu artykulacyjnego.
Zaprezentowano ponadto propozycje kart do diagnozy logopedycznej dotyczącej biologicznych uwarunkowań mowy, tj. kart do badania: sprawności języka i warg, budowy aparatu artykulacyjnego oraz czynności fizjologicznych w obrębie aparatu artykulacyjnego, a także kwestionariusz wywiadu z rodzicami.
Tagi: logopedia książka ,
Spis treści
Część 1
Anatomiczne, fizjologiczne i środowiskowe
uwarunkowania artykulacji w świetle literatury przedmiotu
1. Przyczyny dyslalii w literaturze przedmiotu 17
2. Budowa i funkcjonowanie obwodowego aparatu mowy
jako czynnika warunkującego prawidłową artykulację 21
2.1. Układ oddechowy w ocenie logopedycznej 21
2.2. Narząd fonacyjny 23
2.3. Aparat artykulacyjny w badaniu logopedycznym 24
2.3.1. Jamy nasady 25
2.3.2. Podniebienie twarde 28
2.3.3. Podniebienie miękkie 29
2.3.4. Język 30
2.3.5. Wargi i policzki 35
2.3.6. Zęby i zgryz 36
2.4. Wady budowy narządów nasady jako przyczyna
zaburzeń artykulacji 37
2.4.1. Nieprawidłowości w budowie języka 38
2.4.1.1. Ankyloglosja 38
2.4.1.2. Makroglosja i mikroglosja 44
2.4.2. Nieprawidłowości w budowie podniebienia 44
2.4.2.1. Etiologia rozszczepów podniebienia 45
2.4.2.2. Wybrane podziały rozszczepów podniebienia
i ich charakterystyka 46
2.4.3. Wady zgryzu 52
2.4.3.1. Tyłozgryzy 53
2.4.3.2. Przodozgryzy 55
2.4.3.3. Zgryzy krzyżowe 58
2.4.3.4. Zgryz przewieszony 60
2.4.3.5. Zgryz otwarty 60
2.4.3.6. Zgryzy głębokie 62
3. Czynności fizjologiczne w obrębie narządu mowy
jako uwarunkowania artykulacji 63
3.1. Rozwój czynności fizjologicznych
w obrębie aparatu artykulacyjnego 64
3.2. Funkcje w obrębie aparatu artykulacyjnego
oceniane podczas badania logopedycznego 66
3.2.1. Odgryzanie 66
3.2.2. Żucie 67
3.2.3. Połykanie 67
3.3. Nieprawidłowe czynności fizjologiczne i nawyki ruchowe
jako przyczyny zaburzeń artykulacji 70
3.3.1. Dysfunkcje 70
3.3.1.1. Dysfunkcje wynikające z nieprawidłowego układania niemowlęcia w czasie snu i karmienia 70
3.3.1.2. Karmienie sztuczne 71
3.3.1.3. Dysfunkcja połykania 71
3.3.1.4. Dysfunkcje oddychania 72
3.3.1.5. Dysfunkcje żucia 72
3.3.2. Parafunkcje 72
3.3.2.1. Nawykowe ssanie smoczka, palca, innych narządów
i przedmiotów 73
4. Działanie i badanie obwodowego narządu słuchu 73
4.1. Prawidłowa budowa i funkcjonowanie narządu słuchu 74
4.2. Zaburzenia słuchu 75
4.3. Przyczyny uszkodzeń słuchu 76
4.4. Rodzaje uszkodzeń słuchu 77
4.5. Konsekwencje uszkodzeń słuchu 79
4.6. Niedosłuch jako przyczyna nieprawidłowości artykulacji 80
4.7. Orientacyjne badanie słuchu 81
5. Udział ośrodkowego układu nerwowego w procesie artykulacji 82
5.1. Słuch fonematyczny 83
5.1.1. Słuch fonematyczny w ocenie logopedycznej 84
5.2. Kinestezja artykulacyjna 85
5.2.1. Kinestezja mowy w ocenie logopedycznej 85
6. Środowiskowe uwarunkowania rozwoju wymowy 86
Część 2
Metodologiczne podstawy badań własnych
1. Cel badań 91
2. Procedura i kolejność zbierania materiału 92
3. Przebieg badań 92
4. Metoda zbierania materiału do oceny biologicznych uwarunkowań
mowy 93
5. Wybrane narzędzia badawcze do badania biologicznych uwarunkowań
mowy 94
5.1. Badanie sprawności aparatu artykulacyjnego 95
5.2. Badanie budowy aparatu artykulacyjnego 98
5.3. Badanie czynności fizjologicznych w obrębie
aparatu artykulacyjnego 100
5.3.1. Badanie toru oddechowego 100
5.3.2. Badanie sposobu odgryzania i żucia 101
5.3.3. Badanie sposobu połykania 101
6. Kwestionariusz wywiadu z rodzicami 102
7. Teren badań 106
8. Charakterystyka grupy badawczej na podstawie danych z ankiet 107
8.1. Typ rodzin i sytuacja rodzinna badanych dzieci 107
8.2. Wykształcenie rodziców i sytuacja materialno-mieszkaniowa
rodzin badanych dzieci 107
8.3. Sytuacja opiekuńczo-wychowawcza w rodzinach badanych dzieci 108
8.4. Dane z okresu prenatalnego, porodu i okresu okołoporodowego 108
8.5. Dane dotyczące rozwoju dziecka w okresie niemowlęcym,
poniemowlęcym i przedszkolnym 108
8.6. Dane dotyczące rozwoju czynności fizjologicznych
w obrębie aparatu artykulacyjnego dziecka 109
8.7. Dane dotyczące stanu zdrowia badanych dzieci 109
Część 3
Prezentacja wyników badań własnych
1. Diagnoza biologicznych uwarunkowań rozwoju mowy
jako przyczyn zaburzeń artykulacji 113
1.1. Wyniki oceny słuchu fonematycznego i kinestezji artykulacyjnej 114
1.2. Wyniki oceny słuchu fizycznego 114
1.3. Wyniki badania czynności fizjologicznych
w obrębie aparatu artykulacyjnego 115
1.3.1. Ocena sposobu oddychania 116
1.3.2. Ocena sposobu połykania 117
1.3.3. Ocena sposobu żucia 118
1.3.4. Ocena sposobu odgryzania 118
1.4. Wyniki badania budowy aparatu artykulacyjnego 119
1.4.1. Ocena stanu zgryzu 120
1.4.2. Ocena stanu zębów 120
1.4.3. Ocena budowy języka 121
1.4.4. Ocena budowy podniebienia 121
2. Diagnoza sprawności języka i warg u dzieci
z zaburzeniami artykulacji z przyczyn obwodowych 122
2.1. Wyniki oceny sprawności języka 122
2.2. Wyniki oceny sprawności warg 123
3. Wpływ wad w budowie aparatu artykulacyjnego
na zaburzenia artykulacji spółgłosek u dzieci 123
3.1. Wady w budowie języka jako przyczyna zaburzeń
artykulacji spółgłosek 124
3.1.1. Występowanie wady w budowie języka
w najczęstszych zaburzeniach artykulacji spółgłosek 124
3.1.2. Występowanie określonych zaburzeń artykulacji
u dzieci z wadami w budowie języka 125
3.2. Wady zgryzu jako przyczyna zaburzeń artykulacji spółgłosek 126
3.3. Wady budowy podniebienia jako przyczyna zaburzeń artykulacji 128
4. Wpływ nieprawidłowych funkcji w obrębie aparatu artykulacyjnego
na zaburzenia artykulacji spółgłosek 129
4.1. Nieprawidłowa funkcja oddychania
jako przyczyna zaburzeń artykulacji spółgłosek 129
4.2. Nieprawidłowa funkcja połykania
jako przyczyna zaburzeń artykulacji spółgłosek 130
5. Wpływ zaburzeń obwodowych na sprawność języka i warg 132
5.1. Wpływ wad zgryzu na sprawność języka i warg 132
5.2. Wpływ wad budowy języka na sprawność języka i warg 134
5.3. Wpływ zaburzonych funkcji połykania i oddychania
na sprawność języka i warg 135
Zakończenie i wnioski 137
Bibliografia 143
Spis tabel, rycin i wykresów 155