Publikacja ta jest rozszerzoną, uzupełnioną i unowocześnioną wersją podręcznika pod tym samym tytułem.
Opisano w nim zaburzenia emocjonalne okresu dzieciństwa, okresu szkolnego i dorastania.
Większość rozdziałów uzupełniono o nowe informacje. Uznano także, że należy dodać rozdział dotyczący samobójstw, seksualności dzieci i młodzieży oraz poszerzyć rozdział dotyczący uzależnień od substancji psychoaktywnych.
Przedstawiono związek zaburzeń emocjonalnych z czynnikami społecznymi i kulturowymi, wpływem grup rówieśniczych, szkoły i telewizji oraz z niekontrolowanym i powszechnym dostępem do narkotyków. Podkreślono podstawowe znaczenie niezaburzonych, prawidłowych relacji w rodzinie dla rozwoju w okresie dziecięcym i adolescencji.
W publikacji zaprezentowano metody leczenia: psychoterapię, zwłaszcza metodę behawioralno-poznawczą, terapię rodzin, tzw. interwencję kryzysową, a także niektóre metody farmakologiczne, które, według ostatnio przyjętych koncepcji, wywołują zmiany nie tylko w zachowaniu, ale także w czynnościach mózgu i jego strukturach, co prowadzić może do powstawania objawów psychopatologicznych.
Niezmieniona została klasyfikacja zaburzeń psychicznych - 10. wersja ICD, choć w najbliższych latach pojawi się 11. wersja, która zapewne ułatwi i uprości proces diagnostyczny. Adresatami podręcznika są studenci medycyny. Może on służyć pomocą w codziennej praktyce lekarzom - specjalistom psychiatrii dziecięcej i młodzieżowej, psychiatrom ogólnym, a ponadto lekarzom rodzinnym, psychologom i nauczycielom.
Tagi: psychiatria książki , psychiatria książka , zaburzenia psychiczne u dzieci i młodzieży , psychiatria dziecięca ,
CZĘŚĆ OGÓLNA
KONTEKSTY PSYCHOPATOLOGII I PSYCHIATRII MŁODZIEŻOWEJ
1. Rozwój i specyfika psychiatrii dzieci i młodzieży
Maria Orwid
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ROZWÓJ PSYCHICZNY DZIECI I MŁODZIEŻY I POWSTAWANIE ZABURZEŃ
2. Czynniki biologiczne (genetyczne) wpływające na rozwój psychiczny i powstawanie zaburzeń
Ewa Bartnik
2.1. Wstęp
2.2. Rodowody i dziedziczenie
2.3. Komplikacje rodowodów – piętno genomowe, mutacje dynamiczne i dziedziczenie mitochondrialne
2.4. Zaburzenia związane ze zmianami w wielu genach
2.5. Badania bliźniąt
2.6. Ryzyko względne
2.7. Szukanie genów dla chorób powodowanych przez pojedyncze cechy (geny kandydaci) i szukanie genów za pomocą analizy sprzężeń
2.8. Inne metody szukania genów odpowiedzialnych za daną chorobę
2.9. Metody szukania wspólnych alleli
2.10. Badania asocjacji
2.11. Badania na modelach zwierzęcych
2.12. Wyniki badań
2.13. Charakterystyka znanych chorób psychiatrycznych w aspekcie związanych z nimi genów
2.14. Perspektywy
3. Czynniki psychospołeczne w psychiatrii dzieci i młodzieży
Maria Orwid
4. Wywiady, ocena, diagnoza w psychiatrii dzieci i młodzieży
Jadwiga Komender
4.1. Wstęp
4.2. Wywiad z rodzicami
4.3. Wywiad z dzieckiem
4.4. Ocena
4.5. Diagnoza
5. Diagnoza psychologiczna w psychiatrii dzieci i młodzieży
Małgorzata Talarczyk
5.1. Wstęp
5.2. Diagnoza psychologiczna – definicje i etyka
5.3. Metody diagnozy psychologicznej
5.4. Diagnoza oparta na dowodach empirycznych (EBA)
5.5. Badanie procesów poznawczych
5.6. Eksperyment kliniczny
5.7. Badanie procesów emocjonalnych
5.8. Etapy diagnozy psychologicznej w psychiatrii dzieci i młodzieży
5.9. Uwagi końcowe
CZĘŚĆ KLINICZNA
6. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży
Jacek Bomba
6.1. Wstęp
6.2. Klasyfikacje obecnie obowiązujące
6.3. Współchorobowość
ZABURZENIA ROZPOCZYNAJĄCE SIĘ W NIEMOWLĘCTWIE, WCZESNYM DZIECIŃSTWIE I DZIECIŃSTWIE DO 6. RŻ
7. Wczesne dzieciństwo
Irena Namysłowska
7.1. Małżeństwo, rodzina wychowująca małe dziecko, rodzina z dzieckiem w wieku przedszkolnym
8. Upośledzenie umysłowe – niepełnosprawność intelektualna
Jadwiga Komender
8.1. Wstęp
8.2. Epidemiologia
8.3. Etiologia
8.4. Przyczyny organiczne i genetyczne
8.5. Zaburzenia związane z chromosomami płciowymi
8.6. Zaburzenia zależne od jednej pary genów patologicznych
8.7. Zaburzenia metaboliczne uwarunkowane genetycznie
8.8. Zaburzenia związane z okresem ciąży
8.9. Funkcjonowanie w zależności od stopnia niepełnosprawności
8.10. Zaburzenia psychiczne występujące u osób niepełnosprawnych intelektualnie
8.11. Rola psychiatry dziecięcego
8.12. Prowadzenie dziecka niepełnosprawnego intelektualnie
9. Całościowe zaburzenia rozwojowe
Hanna Jaklewicz
9.1. Charakterystyka grupy zaburzeń
9.2. F84.0 Autyzm dziecięcy
9.3. Autyzm – 3.–5. rż.
9.4. Autyzm – 5.–7. rż.
9.5. Wychodzenie z autyzmu
9.6. Autyzm dziecięcy w badaniach własnych
9.7. F84.1 Autyzm atypowy
9.8. F84.2 Zespół Retta
9.9. F84.3 Dziecięce zaburzenia dezintegracyjne
9.10. F84.4 Zaburzenia hiperkinetyczne z towarzyszącym upośledzeniem umysłowym i ruchami stereotypowymi
9.11. F84.5 Zespół Aspergera
9.12. F84.9 Całościowe zaburzenia rozwojowe nieokreślone
10. Zaburzenia emocjonalne rozpoczynające się w dzieciństwie
Lidia Popek
10.1. F93.0 Lęk przed separacją w dzieciństwie
10.2. F93.1 Zaburzenia lękowe w postaci fobii w dzieciństwie
10.3. F93.2 Lęk społeczny w dzieciństwie
10.4. F93.80 Uogólnione zaburzenia lękowe w dzieciństwie
11. Zaburzenia funkcjonowania społecznego rozpoczynające się w dzieciństwie lub w wieku młodzieńczym
Lidia Popek
11.1. F94.0 Mutyzm wybiórczy
11.2. F94.1 Reaktywne zaburzenia przywiązania w dzieciństwie
11.3. F94.2 Zaburzenia selektywności przywiązania w dzieciństwie
12. Inne zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym
Lidia Popek
12.1. F98.0 Moczenie mimowolne (enuresis) nieorganiczne
12.2. F98.1 Zanieczyszczanie się kałem (encopresis) nieorganiczne
12.3. Zaburzenia odżywiania i jedzenia w niemowlęctwie i dzieciństwie
ZABURZENIA ROZPOCZYNAJĄCE SIĘ W WIEKU SZKOLNYM: 7.–10. RŻ.
13. Późne dzieciństwo – wiek szkolny
Irena Namysłowska
13.1. Rodzina z dziećmi w wieku szkolnym
13.2. Indywidualny rozwój dziecka – okres późnego dzieciństwa, młodszy wiek szkolny
13.3. Rozwój emocjonalno-społeczny
13.4. Rozwój moralny dziecka
14. Specyficzne zaburzenia rozwoju mowy i języka
Hanna Jaklewicz
14.1. Charakterystyka grupy zaburzeń
14.2. Zaburzenia rozwoju mowy w ICD-10
14.3. F80.0 Specyficzne zaburzenia artykulacji
14.4. F80.1 Zaburzenie ekspresji mowy – dysfazja ekspresyjna
14.5. F80.2 Zaburzenie rozumienia mowy – dysfazja recepcyjna
14.6. F80.3 Nabyta afazja z padaczką
15. Specyficzne zaburzenia w rozwoju umiejętności szkolnych
Hanna Jaklewicz
15.1. Charakterystyka grupy zaburzeń
15.2. F81.0 Specyficzne zaburzenia czytania
15.3. F81.1 Specyficzne zaburzenia ortografii
15.4. F81.2 Specyficzne zaburzenia umiejętności arytmetycznych
16. Specyficzne zaburzenia rozwoju funkcji motorycznych
Lidia Popek
16.1. Definicja
16.2. Rys historyczny
16.3. Epidemiologia
16.4. Etiologia
16.5. Obraz kliniczny
16.6. Różnicowanie
16.7. Rokowanie
16.8. Leczenie
17. Zaburzenie hiperkinetyczne. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej
Tomasz Wolańczyk, Jadwiga Komender
17.1 Wstęp
17.2. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi – ADHD
18. Zaburzenia tikowe
Tomasz Wolańczyk
18.1. Wstęp
18.2. Klasyfikacja zaburzeń tikowych i ich rozpowszechnienie
18.3. F95.0 Tiki przemijające
18.4. F95.1 Tiki przewlekłe ruchowe lub głosowe (wokalne)
18.5. F95.2 Zespół tików głosowych i ruchowych zespół Gillesa de la Tourette’a)
18.6. F95.9 Tiki
18.7. Etiologia zaburzeń tikowych
18.8. Obraz kliniczny tików
18.9. Zaburzenia współistniejące
18.10. Leczenie tików
19. Zaburzenia zachowania
Jacek Bomba
19.1. Wstęp
19.2. Kryteria zaburzeń zachowania
ZABURZENIA ROZPOCZYNAJĄCE SIĘ W OKRESIE
DORASTANIA: 11.–18. RŻ.
20. Adolescencja – wiek dorastania
Irena Namysłowska
20.1. Rodzina z dziećmi dorastającymi i opuszczającymi dom
20.2. Adolescencja – indywidualny rozwój psychiczny
20.3. Adolescencja – rozwój fizyczny
20.4. Adolescencja – rozwój poznawczy
20.5. Adolescencja – rozwój emocjonalno-społeczny
21. Zaburzenia odżywiania
Andrzej Rajewski
21.1. Regulacja odżywiania i masy ciała
21.2. Biologiczna regulacja odżywiania
21.3. Psychologiczne i społeczne uwarunkowania regulacji odżywiania
21.4. Rys historyczny
21.5. Podział i epidemiologia zaburzeń odżywiania
21.6. Etiologia i patogeneza zaburzeń odżywiania
21.7. Kryteria diagnostyczne zaburzeń odżywiania
21.8. Obraz kliniczny i przebieg jadłowstrętu psychicznego
21.9. Rozpoznanie różnicowe jadłowstrętu psychicznego
21.10. Obraz kliniczny i przebieg bulimii
21.11. Rozpoznanie różnicowe
21.12. Leczenie zaburzeń odżywiania
22. Depresja młodzieńcza
Jacek Bomba
22.1. Wstęp
22.2. Obraz kliniczny depresji młodzieńczej
22.3. Wymiar biologiczny
22.4. Wymiar psychologiczny
22.5. Leczenie
ZABURZENIA PSYCHICZNE TYPOWE DLA DOROSŁYCH,
ROZPOCZYNAJĄCE SIĘ W OKRESIE DORASTANIA
23. Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne. Zaburzenie dysocjacyjne(konwersyjne)
Jolanta Rabe-Jabłońska
23.1. Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne
23.2. Zaburzenie dysocjacyjne (konwersyjne)
24. Zaburzenia psychotyczne w okresie adolescencji
Zofia Bronowska
24.1. Wstęp
24.2. Objawy psychotyczne w populacji osób zdrowych
24.3. Zaburzenia psychotyczne w przebiegu chorób somatycznych
24.4. Zaburzenia psychotyczne u osób zażywających substancje psychoaktywne
24.5. Krótkotrwałe dekompensacje psychotyczne
24.6. Psychozy czynnościowe
24.7. Schizofrenia w okresie dorastania
25. Zaburzenia afektywne u dzieci i młodzieży
Jolanta Rabe-Jabłońska
25.1. Wstęp
25.2. Duża depresja – pojedynczy epizod. Nawracająca duża depresja.Dystymia
25.3. Zaburzenia współistniejące z dziecięcą i młodzieńczą depresją
25.4. Choroba afektywna dwubiegunowa
26. Uzależnienie od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych
Anna Dietrich-Muszalska
26.1. Wprowadzenie. Używanie i uzależnienie od substancji
psychoaktywnych (SPA) – wybrane terminy
26.2. Epidemiologia
26.3. Uzależnienie od alkoholu
26.4. Uzależnienie od innych niż alkohol substancji psychoaktywnych
26.5. Niektóre inne substancje psychoaktywne
26.6. Używanie, uzależnienie od substancji psychotycznych
i współwystępowanie zaburzeń psychicznych
27. Rozwój seksualny dzieci i młodzieży
Maria Beisert
27.1. Wprowadzenie
27.2. Przebieg rozwoju seksualnego człowieka
27.3. Kryteria normy seksuologicznej dla dzieci i młodzieży
27.4. Podsumowanie
28. Przemoc w rodzinie, maltretowanie fizyczne i wykorzystanie
seksualne dzieci i młodzieży
Ryszard Izdebski, Krzysztof Szwajca, Maria de Barbaro, Wanda Szaszkiewicz
28.1. Wstęp
28.2. Definicje krzywdzenia dzieci w rodzinie
28.3. Rozpowszechnienie krzywdzenia w rodzinie
28.4. Rodzina, w której dochodzi do krzywdzenia dziecka
28.5. Diagnoza krzywdzenia w rodzinie
28.6. Następstwa krzywdzenia w rodzinie
28.7. Postępowanie terapeutyczne w sytuacjach przemocy
28.8. Specyfika pracy terapeutycznej w sytuacji molestowania
seksualnego w rodzinie
28.9. Podsumowanie
29. Zaburzenia psychiczne w chorobach somatycznych
Tomasz Wolańczyk
29.1. Wstęp
29.2. Zaburzenia narządów zmysłów
29.3. Choroby układu nerwowego
29.4. Infekcje
29.5. Choroby endokrynologiczne
29.6. Choroby układu oddechowego
29.7. Choroby hematologiczne
29.8. Wpływ choroby przewlekłej na rozwój dziecka
i funkcjonowanie rodziny
30. Samobójstwa dzieci i młodzieży
Agnieszka Gmitrowicz
30.1. Wstęp
30.2. Epidemiologia zachowań samobójczych w populacji rozwojowej
30.3. Przyczyny samobójstw dzieci i młodzieży
30.4. Postępowanie z nieletnim pacjentem w kryzysie samobójczym
METODY TERAPEUTYCZNE W PSYCHIATRII DZIECI
I MŁODZIEŻY
31. Psychoterapia psychoanalityczna dzieci i młodzieży
Katarzyna Schier
31.1. Wprowadzenie
31.2. Początki psychoanalizy dzieci
31.3. Zasady terapeutyczne
31.4. Przymierze terapeutyczne w leczeniu dzieci i młodzieży
31.5. Przeniesienie
31.6. Przeciwprzeniesienie
31.7. Opór w terapii psychoanalitycznej
31.8. Zakończenie terapii
31.9. Współczesne kierunki rozwoju terapii psychoanalitycznej
dzieci i młodzieży
32. Psychoterapia behawioralno-poznawcza dzieci i młodzieży
Anita Bryńska
32.1. Terapia behawioralna – założenia teoretyczne, podstawowe techniki
32.2. Terapia poznawcza i behawioralno-poznawcza
33. Terapia rodzin
Barbara Józefik
33.1. Wstęp
33.2. Myślenie systemowe
33.3. Systemowa terapia rodzin
33.4. Myślenie systemowe i terapia rodzin w zaburzeniach
emocjonalnych dzieci i młodzieży
33.5. Kontekst zastosowania terapii rodzin
33.6. Wstępna konsultacja rodzinna
33.7. Cele terapii systemowej rodzin
33.8. Formy terapii systemowej
33.9. Miejsce prowadzenia terapii rodzin
33.10. Terapeuta rodzinny
33.11. Terapia rodzin w wybranych problemach
33.12. Dylematy
33.13. Poradnictwo rodzinne
33.14. Podsumowanie
34. Kryzysy i interwencja kryzysowa w terapii dzieci i młodzieży
Wanda Badura-Madej
34.1. Teoria kryzysu i interwencji kryzysowej
34.2. Miejsce i swoistość interwencji kryzysowej w leczeniu dzieci
i młodzieży
34.3. Interwencja kryzysowa wobec dzieci po wydarzeniach
traumatycznych
34.4. Interwencja kryzysowa w przypadku utraty i żałoby
34.5. Interwencja w przypadku samobójczej śmierci dziecka
34.6. Interwencja kryzysowa wobec rodziny w kryzysie
35. Farmakoterapia zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży
Andrzej Rajewski
35.1. Wstęp
35.2. Czynniki warunkujące działanie leków psychotropowych
w okresie rozwoju
35.3. Cechy farmakokinetyki wieku rozwojowego
35.4. Leczenie farmakologiczne schizofrenii oraz psychoz
pokrewnych u dzieci i młodzieży
35.5. Leczenie zaburzeń afektywnych u dzieci i młodzieży
35.6. Leczenie farmakologiczne epizodu maniakalnego i zaburzeń
afektywnych dwubiegunowych
35.7. Leczenie farmakologiczne całościowych zaburzeń rozwojowych
35.8. Leczenie farmakologiczne zaburzeń hiperkinetycznych
(zespołu deficytu uwagi i nadpobudliwości psychoruchowej)
35.9. Leczenie farmakologiczne specyficznych zaburzeń rozwoju
35.10. Leczenie farmakologiczne zaburzeń zachowania i mieszanych
zaburzeń zachowania i emocji
35.11. Leczenie farmakologiczne
35.12. Leczenie farmakologiczne nieorganicznego moczenia
mimowolnego oraz nieorganicznego zanieczyszczania
się kałem
35.13. Leczenie farmakologiczne zaburzeń lękowych
35.14. Leczenie farmakologiczne zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych
35.15. Leczenie farmakologiczne zaburzeń odżywiania
36. Integracja leczenia – próba syntezy
Jacek Bomba
36.1. Wstęp
36.2. Teoretyczne założenia terapii
36.3. Podstawa i zasady postępowania zintegrowanego
36.4. Stan bieżący
36.5. Zgoda na leczenie a leczenie kompleksowe
36.6. Psychoterapia
36.7. Swoiste i nieswoiste czynniki psychoterapii
36.8. Miejsce elementów składowych w leczeniu zintegrowanym
36.9. Uwagi końcowe
Skorowidz
