Opis
Według danych szacunkowych blisko miliard ludzi na świecie choruje na przewlekłe choroby wątroby. Rosnącym zagrożeniem zdrowotnym jest stłuszczenie wątroby, związane z zaburzeniami metabolicznymi, stając się głównym problemem współczesnej hepatologii, przedmiotem badań i poszukiwań skutecznych metod terapii. Twórcą nazwy „niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby” (NAFLD, nonalcoholic fatty liver disease ) jest amerykański patomorfolog Jurgen Ludwig, który w latach 80. ubiegłego stulecia zauważył, że u osób otyłych nienadużywających alkoholu pojawia się choroba przypominająca obrazem histopatologicznym alkoholową chorobę wątroby.
Wyniki badań populacyjnych wskazują, że obecnie NAFLD jest najczęstszą patologią wątrobową, dotyczącą w poszczególnych częściach świata 13–32% populacji (24% w Europie).
Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby jest schorzeniem o szerokim spektrum klinicznym. Najczęściej stwierdza się jej łagodną postać, o niskim ryzyku powikłań. Jednak u części pacjentów rozwija się niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby, które jest potencjalnie progresywną postacią choroby, mogącą prowadzić do zaawansowanego włóknienia, marskości i niewydolności wątroby. Poza ryzykiem rozwoju marskości, NAFLD zwiększa znamiennie ryzyko raka wątrobowokomórkowego, który jest w pierwszej kolejności związany z marskością wątroby, ale może także pojawić się we wcześniejszych stadiach tej choroby.
W przeszłości NAFLD traktowano wyłącznie jako objaw nadwagi i otyłości, nie przypisując tej patologii istotnego znaczenia klinicznego. Wyniki ostatnich badań jasno wskazują, że główną przyczyną przedwczesnej umieralności chorych z NAFLD są powikłania sercowo-naczyniowe na podłożu miażdżycy, a ich ryzyko zwiększa się wraz zaawansowaniem choroby wątroby. Ponadto wskazuje się na częstsze występowanie u osób z NAFLD innych chorób, takich jak osteoporoza, niedoczynność tarczycy, przewlekła choroba nerek, zespół policystycznych jajników, obturacyjny bezdech senny czy nowotwory pozawątrobowe.
Ze względu na ścisłe współwystępowanie NAFLD i składowych zespołu metabolicznego, a także wzajemny ich wpływ na progresję powikłań narządowych, NAFLD uznana została za wątrobową manifestację zespołu metabolicznego z dużym ryzykiem powikłań pozawątrobowych, głównie ze strony układu sercowo-naczyniowego. Zatem NAFLD staje się kolejną chorobą cywilizacyjną o znaczeniu nie mniejszym niż nadciśnienie tętnicze, miażdżyca czy cukrzyca, stanowiącą poważne wyzwanie zdrowotne i ekonomiczne bieżącego stulecia.
Niniejsze opracowanie jest przeglądem wiedzy na temat NAFLD, kierowanym do studentów, lekarzy rodzinnych oraz lekarzy chorób wewnętrznych.
