O percepcji i autopercepcji wybranych grup zagrożonych stygmatyzacją
Autor: Magdalena Szczygieł
Zagadnienia zawarte w monografii koncentrują się wokół kwestii stygmatu i procesu stygmatyzacji, który kształtuje autopercepcję i percepcję społeczną człowieka znajdującego się w specyficznej sytuacji życiowej.
Proces stygmatyzacji przedstawiono w ujęciu interdyscyplinarnym, jednak z wyraźnym nachyleniem w kierunku podejścia pedagogicznego. Zdaniem autorki bowiem z perspektywy tej właśnie nauki warto analizować społeczny obraz jednostek doświadczających skutków posiadanego piętna, a także percepcję własnego położenia życiowego osób zagrożonych stygmatyzacją.
Prezentowana monografia obejmuje kluczową część rozprawy doktorskiej napisanej pod kierunkiem Pana prof. dr. hab. Franciszka Wojciechowskiego. Praca oryginalna pt. Autopercepcja i percepcja społeczna osób z wybranych grup zagrożonych stygmatyzacją. Perspektywa pedagogiczna zawiera rozbudowany rozdział metodologiczny oraz szerszy opis wyników badań wraz ze szczegółową statystyką.
Publikacja składa się z sześciu rozdziałów:
I. Interdyscyplinarne ujęcie piętna społecznego,
II. Stygmat w procesie autopostrzegania i postrzegania społecznego,
III. Odmienność jako kategoria wybranych analiz teoretycznych. Próba uchwycenia historycznych uwarunkowań i ponowoczesnych wyzwań,
IV. Metodologia badań własnych,
V. Postrzeganie siebie i wizerunek społeczny osób zagrożonych stygmatyzacją w kontekście sytuacji życiowej badanych,
VI. Interpretacja ustaleń empirycznych.
O percepcji i autopercepcji wybranych grup zagrożonych stygmatyzacją
Autor: Magdalena Szczygieł
Rozdział I
Interdyscyplinarne ujęcie piętna społecznego
Kontekst socjopedagogiczny i psychopedagogiczny
1.1. Stygmat: wprowadzenie i zarys ogólny
1.2. Teorie socjologiczne i psychologiczne dotyczące stygmatu
1.3. Proces stygmatyzacji w spojrzeniu pedagoga
Rozdział II
Stygmat w procesie autopostrzegania i postrzegania społecznego
2.1. Autopercepcja i percepcja społeczna w ujęciu definicyjnym
2.2. Właściwości stygmatu jako czynniki warunkujące sytuację życiową wywołaną odmiennością
2.3. Obraz siebie w kontekście mechanizmu samonaznaczenia
Rozdział III
Odmienność jako kategoria wybranych analiz teoretycznych
Próba uchwycenia historycznych uwarunkowań i ponowoczesnych wyzwań
3.1. Sytuacja społeczna osób zagrożonych stygmatyzacją na przestrzeni dziejów
3.1.1. Sytuacja społeczna osób z niepełnosprawnościami w kontekście rozwoju praw człowieka
3.1.2. Sytuacja społeczna osób uznanych za niedostosowane społecznie
3.1.3. Sytuacja społeczna osób uzależnionych od środków odurzających
3.2. Od wykluczenia do integracji w perspektywie zadań pedagogicznych
Rozdział IV
Metodologia badań własnych
4.1. Metodologiczne założenia badań własnych
4.2. Narzędzia badawcze
4.3. Charakterystyka badanej próby
4.4. Organizacja i przebieg badań
Rozdział V
Postrzeganie siebie i wizerunek społeczny osób zagrożonych stygmatyzacją w kontekście sytuacji życiowej badanych
Egzemplifikacja empiryczna
5.1. Sytuacja życiowa badanych w wymiarze społeczno-edukacyjnym, relacyjnym i podmiotowym
5.1.1. Wymiar społeczno-edukacyjny
5.1.2. Wymiar relacyjny
5.1.3. Wymiar podmiotowy
5.1.4. Działania pomocowe w kontekście procesu naznaczania i marginalizacji
5.2. Percypowanie odmienności stygmatyzującej
5.2.1. Treść samoświadomości osoby potencjalnie piętnowanej
5.2.2. Wyobrażenia, opinie i wiedza podmiotu postrzegającego na temat osób zagrożonych stygmatyzacją
5.3. Osoba zagrożona stygmatyzacją w relacjach interpersonalnych: dystans społeczny i stopień tolerancji odmienności
5.4. Podsumowanie, wnioski i refleksja pedagogiczna
Rozdział VI
Interpretacja ustaleń empirycznych
6.1. Syntetyczny opis otrzymanych rezultatów badawczych
6.1.1. Model strukturalny dla osób zagrożonych stygmatyzacją
6.1.2. Model strukturalny dla podmiotu postrzegającego
6.2. Kierunki działań interwencyjno-pomocowych
6.2.1. Wskazania dla oddziaływań pedagogicznych rozwijających postawę akceptacji własnej odmienności
6.2.2. Wskazania dla oddziaływań pedagogicznych kształtujących postawę społecznej akceptacji odmienności osoby zagrożonej stygmatyzacją
6.3. Uwagi końcowe
