W poszukiwaniu czynników sprzyjających realizacji zadań rozwojowych we wczesnej dorosłości
Autor: Anna Oleszkowicz, Anna Misztela
Przedmiotem zainteresowania niniejszej pracy jest realizacja zadań rozwojowych we wczesnej dorosłości oraz jej psychospołeczne uwarunkowania. Zjawisko to jest obecnie wśród młodych ludzi dość mocno zindywidualizowane. Różnią się oni tempem podejmowania poszczególnych zadań, ich kolejnością czy efektywnością. Różnice są obserwowane przede wszystkim w pierwszej połowie okresu wczesnej dorosłości, między 20. a 30. rokiem życia, albowiem wtedy młodzi ludzie albo jeszcze kontynuują podstawową aktywność z wcześniejszego okresu życia – naukę, albo wstrzymują się przed podejmowaniem poważnych zobowiązań lub wręcz przeciwnie – dość szybko decydują się na wejście w rolę człowieka dorosłego. Dlatego też ten przedział wiekowy cieszył się szczególnym zainteresowaniem Autorów przy doborze próby w prezentowanych badaniach.
Podjęte przez Autorów badania pozwalają spojrzeć na uwarunkowania realizacji zadań rozwojowych z trzech perspektyw: makrośrodowiskowej (poprzez odwołanie się do cech osobowości istotnych z punktu widzenia współczesnych przemian globalizacyjnych – otwartości na zmiany i akceptacji ryzyka), mikrośrodowiskowej (poprzez percepcję oddziaływań rodzicielskich – udzielanego wsparcia i stawianych wymagań) oraz podmiotowej (właściwości psychicznych istotnych z punktu widzenia radzenia sobie ze stresem i wyzwaniami – poczucia koherencji i poczucia dorosłości). Ponadto w badaniach skoncentrowano się nie tylko na samym fakcie podjęcia poszczególnych zadań rozwojowych (małżeństwa, rodzicielstwa, samodzielnego prowadzenia gospodarstwa domowego, aktywności zawodowej i aktywności obywatelskiej), ale również na poszczególnych etapach, które do takiej pełnej realizacji zadania prowadzą, na ocenie ważności zadań, poczuciu tempa ich realizacji względem rówieśników, motywacji leżącej u podstaw ich realizacji oraz zadowoleniu z własnego funkcjonowania w obszarach życia związanych z poszczególnymi zadaniami. Rezultaty badań ujawniły istotne współzależności między tymi aspektami zadań rozwojowych, które nie tylko sprzyjały bardziej zaawansowanym etapom ich realizacji, ale również miały znaczenie dla odczuwanego zadowolenia z funkcjonowania w danym obszarze. Uzyskane wyniki stanowią ważny wkład w dyskusję nad konsekwencjami podejmowania zadań rozwojowych dla dobrostanu jednostki oraz w dyskusję, na ile współcześni młodzi ludzie traktują zadania rozwojowe jako uciążliwość, a na ile jako wyzwanie.
W poszukiwaniu czynników sprzyjających realizacji zadań rozwojowych we wczesnej dorosłości
Autor: Anna Oleszkowicz, Anna Misztela
Wstęp
ROZDZIAŁ 1. Wczesna dorosłość wczoraj i dziś
1.1. Wczesna dorosłość – zarys okresu rozwojowego
1.1.1. Zmiany rozwojowe w okresie wczesnej dorosłości w kontekście realizacji zadań rozwojowych
1.2. Charakterystyka zadań rozwojowych typowych dla okresu wczesnej dorosłości
1.3. Współczesne przemiany realizacji zadań rozwojowych w okresie wczesnej dorosłości
1.4. Zjawisko odraczania realizacji zadań rozwojowych okresu wczesnej dorosłości w ujęciu demograficznym
1.5. Zjawisko odraczania realizacji zadań rozwojowych okresu wczesnej dorosłości w ujęciu nauk społecznych
1.5.1. Stająca się dorosłość w ujęciu Jeffreya Arnetta i jej krytyka
ROZDZIAŁ 2. Kulturowe, środowiskowe i podmiotowe uwarunkowania realizacji zadań rozwojowych w okresie wczesnej dorosłości
2.1. Kultura jako jeden z czynników leżących u podstaw rozwoju człowieka
2.1.1. Życie człowieka w dobie ponowoczesności
2.1.2. Globalizacja – charakterystyka zjawiska
2.1.3. Globalizacja a wyzwania rozwojowe
2.1.4. Globalizacja a problemy tożsamościowe
2.1.5. Postawy wobec globalizacji a funkcjonowanie młodych dorosłych
2.2. Rola czynników środowiskowych w rozwoju człowieka
2.2.1. Zmiany w modelu funkcjonowania rodziny a rozwój w okresie adolescencji i wczesnej dorosłości
2.2.2. Znaczenie wsparcia i wymagań rodzicielskich dla procesu wkraczania w dorosłość
2.3. Czynniki podmiotowe a realizacja zadań rozwojowych w okresie wczesnej dorosłości
2.3.1. Subiektywne podejście do dorosłości a realizacja zadań rozwojowych
2.3.2. Poczucie koherencji jako czynnik wspierający rozwój
ROZDZIAŁ 3. Badanie I – analiza wybranych aspektów zadań rozwojowych
3.1. Cel badania
3.2. Pytania i hipotezy badawcze
3.3. Charakterystyka badanej grupy
3.4. Narzędzia badawcze
3.5. Wyniki badań
3.5.1. Porównanie wybranych aspektów zadań rozwojowych
3.5.2. Różnice płciowe dotyczące badanych aspektów zadań rozwojowych
3.5.3. Relacje pomiędzy badanymi aspektami zadań rozwojowych
3.6. Dyskusja wyników
ROZDZIAŁ 4. Badanie II – podmiotowe i środowiskowe uwarunkowania wybranych aspektów zadań rozwojowych
4.1. Cel badań
4.2. Pytania i hipotezy badawcze
4.2.1. Czynniki osobowościowe i rodzinne a aspekty zadań rozwojowych
4.2.2. Poczucie dorosłości a aspekty zadań rozwojowych
4.3. Charakterystyka badanych grup
4.4. Narzędzia badawcze
4.5. Wyniki
4.5.1. Czynniki osobowościowe i rodzinne a zadania rozwojowe – analizy podstawowe
4.5.2. Osobowościowe i środowiskowe uwarunkowania wybranych aspektów zadań rozwojowych – model ścieżkowy
4.5.3. Poczucie dorosłości a realizacja zadań rozwojowych – analizy podstawowe
4.5.4. Poczucie dorosłości a wybrane aspekty zadań rozwojowych – model ścieżkowy
ROZDZIAŁ 5. Czynniki wspomagające i utrudniające realizację zadań rozwojowych z perspektywy podmiotu
5.1. Osoby badane i procedura
5.2. Wyniki badań jakościowych
5.2.1. Zawarcie związku małżeńskiego/wejście w związek partnerski
5.2.2. Rodzicielstwo
5.2.3. Prowadzenie gospodarstwa domowego
5.2.4. Podjęcie stałej pracy
5.3. Dyskusja wyników
