HDL - co to jest, normy

Cholesterol HDL odpowiada za ochronę zdrowia sercowo-naczyniowego. Zadaniem HDL jest usuwanie nadmiaru cholesterolu z tkanek, w tym z tętnic i transportowanie go z powrotem do wątroby, gdzie jest przetwarzany i wydalany z organizmu. Wysokie stężenie HDL jest związane z niższym ryzykiem rozwoju chorób serca i miażdżycy, dlatego ważne jest utrzymanie jego odpowiedniego poziomu.

Cholesterol HDL - definicja

Cholesterol HDL, znany jako lipoproteiny wysokiej gęstości, bierze udział w metabolizmie lipidów w organizmie. Odgrywa on działanie ochronne, ponieważ jego wysokie stężenie w organizmie jest powiązane z niższym ryzykiem rozwoju miażdżycy oraz chorób sercowo-naczyniowych. Wynik stężenia cholesterolu HDL może wskazywać na różne problemy zdrowotne, a w tym ryzyko choroby niedokrwiennej serca czy zawału mięśnia sercowego.

HDL to "dobry" cholesterol, który odpowiada za transport cząsteczek cholesterolu z różnych tkanek organizmu do wątroby, gdzie są one zużywane do tworzenia kwasów żółciowych.

Definicja HDL

Mechanizm ochronny cholesterolu HDL polega na jego zdolności do usuwania nadmiaru cholesterolu z tkanek, w tym z blaszek miażdżycowych, i transportowania go z powrotem do wątroby. Tam cholesterol jest przetwarzany i wydalany z organizmu. Dzięki tej funkcji, HDL przyczynia się do utrzymania czystości ścian tętnic, zapobiegając ich zwężaniu się i utrzymując prawidłowy przepływ krwi.

Dodatkowo, cholesterol HDL ma właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne, co również przyczynia się do ochrony przed chorobami sercowo-naczyniowymi. Jest w stanie zmniejszać stres oksydacyjny, który ma znaczący udział w procesie miażdżycy. Zaleca się regularne badanie cholesterolu HDL.

Wskazania do wykonania badania cholesterolu HDL

Badanie poziomu cholesterolu HDL jest ważnym elementem profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych. Ogólne zalecenia dotyczące częstotliwości wykonywania tego badania sugerują, że osoby powyżej 25. roku życia powinny je przeprowadzać co najmniej raz na 3–5 lat. Jednak w przypadku osób, które ukończyły 50 lat, zaleca się przeprowadzanie badania co 2 lata.

Częstsze badania mogą być zalecane dla osób z dodatkowymi czynnikami ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo rozwoju choroby niedokrwiennej serca. Takie czynniki to między innymi:

• cukrzyca,
• przebyty wcześniej zawał serca,
• wiek powyżej 45 lat u kobiet i 55 lat u mężczyzn,
• palenie papierosów,
• nadciśnienie tętnicze,
• rodzinna historia choroby niedokrwiennej serca,
• zaburzenia przepływu w naczyniach obwodowych,
• inne choroby naczyniowe,
• nadczynność lub niedoczynność tarczycy.

Poziom cholesterolu HDL – normy

Prawidłowe stężenie cholesterolu HDL różni się w zależności od płci. Dla kobiet zalecana norma to wartości powyżej 1,3 mmol/l, co odpowiada około 50 mg/dl. Dla mężczyzn zalecane stężenie to wartości powyżej 1,0 mmol/l, czyli około 40 mg/dl. Wyższe wartości HDL są korzystne, gdyż są związane z mniejszym ryzykiem rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.

Niski poziom cholesterolu hdl – przyczyny

Zbyt niski poziom cholesterolu HDL może wynikać z wielu czynników, które wpływają zarówno na ogólną kondycję zdrowotną, jak i są związane ze stylem życia. Niekorzystny wpływ na cholesterol HDL ma m.in.:

• Palenie papierosów – jest jednym z najbardziej szkodliwych czynników dla zdrowia serca, ponieważ może obniżać poziom HDL, co jednocześnie zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
• Nadużywanie alkoholu – chociaż umiarkowane spożycie alkoholu może przyczynić się do wzrostu poziomu HDL, jego nadużywanie ma przeciwny efekt, obniżając poziom tego dobrego cholesterolu.
• Nieprawidłowa dieta –dieta bogata w tłuszcze trans i nasycone oraz obfitująca w nadmiar węglowodanów może prowadzić do obniżenia poziomu HDL. Zalecane jest spożywanie zdrowych tłuszczów, takich jak te znajdujące się w rybach, orzechach i oliwie z oliwek.
• Nadwaga i otyłość –masa ciała jest silnie związana z poziomem HDL. Redukcja wagi może przyczynić się do zwiększenia poziomu HDL.
• Niska aktywność fizyczna – brak regularnych ćwiczeń również wpływa na obniżenie poziomu HDL. Regularna aktywność fizyczna pomaga zwiększyć poziom HDL.
• Leki –niektóre leki, takie jak doustne preparaty antykoncepcyjne, beta-blokery, retinoidy i tiazydy, mogą negatywnie wpływać na poziom HDL.
• Choroby przewlekłe –cukrzyca, zespół nerczycowy, przewlekła niewydolność nerek lub wątroby mogą również prowadzić do obniżenia poziomu HDL w organizmie.