Diagnostyka dermatologiczna psów
Autor: Maite Verde Arribas
Redakcja wydania polskiego: Joanna Karaś-Tęcza
W niniejszej publikacji odnajdziesz podpowiedzi, jak krok po kroku analizować wzorce zmian skórnych, i przekonasz się, dlaczego droga na skróty, która może prowadzić do błędnej diagnozy, jest niedopuszczalna.
Z Przedmowy redaktora naukowego wydania polskiego Joanny Karaś-Tęczy
Choroby skóry są bardzo częstymi powodami konsultacji w gabinecie weterynaryjnym. Stanowią 15–25% przypadków w praktyce lekarza małych zwierząt. Klinicyści potrzebują więc narzędzia, które pozwoli im w prawidłowy sposób przeprowadzić pełen proces diagnostyczny, rozpoczynający się od momentu pojawienia się pacjenta w gabinecie.
Z tego powodu niniejszą książkę starałam się napisać tak, aby czytelnik mógł uczyć się dermatologii, stosując zawarte w niej zasady i protokoły w praktyce. Przedstawione podejście opiera się na głębokim przekonaniu, że najprostszą i najbardziej logiczną drogą do diagnozowania konkretnych przypadków chorób skóry jest obserwacja pacjenta, wyglądu i rozmieszczenia dominujących zmian skórnych oraz przyporządkowanie uzyskanych informacji do jednego ze wzorców klinicznych. Analizując wykaz możliwych przyczyn występowania konkretnego wzorca, można na podstawie wywiadu i historii choroby stworzyć listę najbardziej prawdopodobnych diagnoz różnicowych. Jeżeli dodatkowo wybierze się odpowiednie badania diagnostyczne oraz ustali prawidłową kolejność ich wykonania, wówczas z dużym prawdopodobieństwem nawet lekarzowi niedysponującemu dogłębną wiedzą z dziedziny dermatologii weterynaryjnej uda się ustalić ostateczne rozpoznanie u większości pacjentów ze zmianami skóry.
Z Przedmowy autora Maite Verde Arribas
Diagnostyka dermatologiczna psów
Autor: Maite Verde Arribas
Redakcja wydania polskiego: Joanna Karaś-Tęcza
1. DIAGNOZA NA PODSTAWIE WZORCÓW KLINICZNYCH ZMIAN SKÓRNYCH
Wstęp
Identyfikacja i określenie wzorca klinicznego zmian skórnych
Zebranie podstawowych informacji (wywiad)
Czynniki etiologiczne wzorców klinicznych zmian skórnych
Ustalenie kolejności badań
2. DEFINICJA WZORCÓW KLINICZNYCH ZMIAN SKÓRNYCH
Wstęp
Odpowiedź patofizjologiczna naskórka
Hiperkeratoza: zaburzenia w procesie rogowacenia naskórka
Akantoza: hiperplazja naskórka
Apoptoza
Martwica
Atrofia naskórka
Zaburzenia równowagi wodnej naskórka
Gromadzenie płynów w przestrzeni międzykomórkowej
Gromadzenie płynów w przestrzeni wewnątrzkomórkowej
Akantoliza
Egzocytoza
Odpowiedź patofizjologiczna skóry właściwej
Odpowiedź patofizjologiczna przydatków skóry
Odpowiedź patofizjologiczna tkanki tłuszczowej
Wzorce kliniczne zmian skórnych
Wzorzec wyłysienia ogniskowego/wieloogniskowego
Wzorzec wyłysienia symetrycznego (miejscowego lub uogólnionego)
Wzorzec z łuszczeniem/strupieniem i łojotokiem
Wzorzec nadżerkowo-wrzodziejący
Wzorzec grudkowo-krostowy i pęcherzykowy
Wzorzec guzkowy
Odróżnianie guzków zapalnych od nowotworowych
Wzorzec zaburzeń pigmentacji
Hipopigmentacja
Hiperpigmentacja
Świąd
3. WYŁYSIENIA OGNISKOWE LUB WIELOOGNISKOWE
Wstęp
Podstawowe przyczyny wyłysień
Procedury diagnostyczne
Analiza historii klinicznej
Badanie ogólne
Badanie dermatologiczne
Rozmieszczenie ognisk wyłysień
Różnice między wyłysieniem rzeczywistym a wyłysieniem z samouszkodzenia
Typy włosów i występowanie zmian
Łysienie odwracalne i nieodwracalne
Proces diagnostyczny
Krok 1 Szczotkowanie i czesanie
Krok 2 Głębokie i płytkie zeskrobiny
Krok 3 Trichogram
Krok 4 Badanie lampą Wooda
Krok 5 Hodowla mikologiczna
Krok 6 Badanie cytologiczne i biopsja cienkoigłowa
Krok 7 Badanie serologiczne w kierunku leiszmaniozy
Krok 8 Biopsja skóry
4. WYŁYSIENIA SYMETRYCZNE (MIEJSCOWE LUB UOGÓLNIONE)
Wstęp
Czynniki odpowiedzialne za wzrost i tworzenie się włosa
Podstawowe przyczyny
Procedury diagnostyczne
Analiza historii klinicznej
Badanie ogólne
Badanie dermatologiczne
Typowe zmiany w wyłysieniach asymetrycznych
Proces diagnostyczny
Krok 1 Analiza podstawowych danych pacjenta
Krok 2 Potwierdzenie lub wykluczenie nużycy
Krok 3 Potwierdzenie lub wykluczenie dermatofitozy
Krok 4 Potwierdzenie lub wykluczenie bakteryjnego zapalenia mieszków włosowych
Krok 5 Potwierdzenie lub wykluczenie leiszmaniozy
Krok 6 Aspekt wieku a wyłysienia
Krok 7 Biopsja
5. ZMIANY Z ŁUSZCZENIEM/ STRUPIENIEM I ŁOJOTOKIEM
Wstęp
Podstawowe przyczyny
Pierwotne zaburzenia keratynizacji
Wtórne zaburzenia keratynizacji
Procedury diagnostyczne
Analiza historii klinicznej
Badanie ogólne
Badanie dermatologiczne
Proces diagnostyczny
Krok 1 Roztocze, Malassezia i bakterie na powierzchni skóry
Krok 2 Pasożyty jelitowe
Krok 3 Dermatofity
Krok 4 Potwierdzenie lub wykluczenie leiszmaniozy
Krok 5 Pchły
Krok 6 Alergia pokarmowa
Krok 7 Atopowe zapalenie skóry powodowane przez alergeny wziewne
Krok 8 Choroby układowe
Krok 9 Biopsja skóry
6. ZMIANY NADŻERKOWO-WRZODZIEJĄCE
Wstęp
Przyczyny podstawowe
Procedury diagnostyczne
Analiza historii klinicznej
Badanie ogólne
Badanie dermatologiczne
Proces diagnostyczny
Krok 1 Czy występuje świąd?
Krok 2 Czy analiza historii klinicznej lub wynik badania ujawniły jakieś istotne informacje?
Krok 3 Badanie cytologiczne
Krok 4 Potwierdzenie lub wykluczenie leiszmaniozy
Krok 5 Biopsja
Krok 6 Posiew bakteryjny i antybiogram
Krok 7 Hodowla mikologiczna
Krok 8 Inne badania
7. ZMIANY GRUDKOWO- -KROSTOWE I PĘCHERZYKOWE
Wstęp
Przyczyny podstawowe
Procedury diagnostyczne
Analiza historii klinicznej
Badanie ogólne
Badanie dermatologiczne
Proces diagnostyczny
Krok 1 Zeskrobina i trichogram
Krok 2 Badanie cytologiczne
Krok 3 Potwierdzenie lub wykluczenie leiszmaniozy
Krok 4 Hodowla mikologiczna
Krok 5 Posiew bakteryjny i antybiogram
Krok 6 Biopsja
8. ŚWIĄD
Wstęp
Patofizjologia świądu
Przyczyny świądu
Procedury diagnostyczne
Analiza historii klinicznej
Charakterystyka świądu
Intensywność świądu od 0 do 10
Sezonowość
Początek i rozwój
Lokalizacja i typy zmian towarzyszących świądowi
Badanie ogólne
Badanie dermatologiczne
Proces diagnostyczny
Krok 1 Potwierdzenie lub wykluczenie obecności pcheł, wszy i roztoczy z rodzaju Cheyletiella
Krok 2 Potwierdzenie lub wykluczenie obecności roztoczy skórnych (Demodex, Sarcoptes, Trombicula) i usznych (Otodectes)
Krok 3 Potwierdzenie lub wykluczenie dermatofitozy
Krok 4 Potwierdzenie lub wykluczenie obecności pasożytów jelitowych
Krok 5 Cytologiczna analiza struktur na powierzchni skóry
Krok 6 Potwierdzenie lub wykluczenie leiszmaniozy
Krok 7 Wdrożenie leczenia przeciwpasożytniczego (przeciwko pchłom i pasożytom żołądkowo-jelitowym)
Krok 8 Potwierdzenie lub wykluczenie alergii pokarmowej
Krok 9 Czy pacjent spełnia przynajmniej pięć kryteriów atopii? (Favrot 2010)
Krok 10 Diagnostyczne podanie oklacytynibu
Krok 11 Identyfikacja alergenów środowiskowych w przypadku atopowego zapalenia skóry
Krok 12 Biopsja skóry
Leczenie
9. BIBLIOGRAFIA
