Optimum Idea pozytywnej cyberpsychologii
Autor: Paweł Fortuna
Gdy wypowiadam słowo „innowacja”, pierwsza sylaba odnosi się już do historii techniki. Dokonania w dziedzinie sztucznej inteligencji osiągnęły oszałamiającą skalę, a kolejne innowacje zagęszczają sieć interakcji ludzi z cyfrowymi artefaktami. Wynalazki budzą podziw i przerażenie. Jest to widoczne w badaniach prowadzonych w ramach cyberpsychologii, których przedmiotem jest głównie „ciemna strona” relacji człowiek-technologia: od lęku przed cyfryzacją, poprzez liczne uzależnienia, po niepokój związany z perspektywą pojawienia się systemów o nadludzkich możliwościach.
Paweł Fortuna proponuje rozszerzenie badań nad interakcjami człowieka ze sztucznymi jednostkami o wymiar będący domeną psychologii pozytywnej, a więc dobrostan rozumiany jako optymalne funkcjonowanie lub prosperowanie.
Nową perspektywę określa mianem pozytywna cyberpsychologia i w kolejnych rozdziałach odsłania drzemiący w niej naukowy oraz praktyczny potencjał. Autor prowadzi Czytelnika przez uniwersum jednostek, które bazują na sztucznej inteligencji, a następnie prezentuje realne i ewentualne przykłady systemów hybrydowych wpływających na poprawę satysfakcji z życia oraz wspierających rozwój wybranych sił psychicznych: kreatywności, dzielności, dobroci, przywództwa, pokory i nadziei.
Refleksja psychologiczna jest przy tym spleciona z rozważaniami dotyczącymi istoty człowieczeństwa, transhumanizmu oraz futurologicznych wizji „silnej” sztucznej inteligencji. Trzeba dać szansę na pozytywne spotkanie ludzkiej mądrości z cyfrową technologią. Pierwszym i podstawowym krokiem jest lepsze poznanie sztucznych jednostek, które już są obecne na deskach teatru życia codziennego a kolejnym krytyczne spojrzenie na możliwości kształtowania wartościowych interakcji z nimi.
Jeśli idea tworzenia pozytywnych systemów się sprawdzi, będzie można ją przekazać ludziom młodym. Zaproponujmy im coś więcej niż nowy smartfon, wi-fi i pakiet przestróg przed sidłami uzależnień.
Z tekstu
Rozdział 1. Optymalna perspektywa 1
Kontekst: paralelne projekty 1
Projekt pozytywny: człowiek szczęśliwy 2
Projekt niepokojący: sztuczna inteligencja 5
Projekt osobliwy: postczłowiek 8
Umysły w systemie 10
Systemy naturalne 12
Systemy sztuczne 14
Systemy hybrydowe 17
Jak system naturalny przekształca się w hybrydowy? 19
Cyberdreszczowiec ze światełkiem w tunelu 25
Cyberpsychologia pozytywna 33
Optymalne funkcjonowanie 37
Pozytywne systemy 41
Kierunki badań 46
Wymiar praktyczny 50
Rozdział 2. Optymalna znajomość rzeczy 53
Kontekst: humanika 53
Sztuczna inteligencja w naszych umysłach 57
Jak pojmujemy świat? 59
Eksperci i laicy 61
Meandry wiedzy 66
Akademickie rozterki 67
Naturalnie, że sztuczna 72
Uczeń zdolny i nieleniwy 75
Diagnostyka inteligencji 79
Populacja sztucznych agentów 87
Imitatory 88
Amplifikatory 92
Realizatory 95
Przełomowa innowacja 97
Rozdział 3. Optymalne interakcje 101
Kontekst: od interakcji do satysfakcji 102
Miara wszechrzeczy 107
Umysły w oku patrzącego 113
Na obraz i podobieństwo 121
Człekokształtność 124
SI sapiens 130
Humanoidalny afekt 134
Personifikacja ról 142
Projekcje intencjonalności 145
Rozdział 4. Optymalne wzmocnienie 153
Kontekst: atrakcyjny artefakt 153
Kreatywność (cnota: mądrość i wiedza) 156
Przypadek Neila Harbissona 156
Wzmacniacze kreatywności 163
Dzielność (cnota: odwaga) 164
Sparing z mocnym adwersarzem 165
Tytani sprawności 168
Wyzwalanie dzielności 170
Dobroć (cnota: człowieczeństwo) 171
Technologiczne zachęty 172
Dobroć jest dobra 173
Kwant życzliwości 175
Więcej niż kliknięcie 178
Siła globalnej wioski 179
Przywództwo (cnota: sprawiedliwość) 181
Dylemat partycypacji 182
Pułapka uległości 183
Przywództwo zasilane przez Big Data 185
Lider hybrydowej ewolucji 186
Pokora (cnota: umiar) 191
Moc autoweryfikacji 192
Pokonani przez SI 194
Sieci jedynie neuropodobne 195
Kwantyfikowanie Ja 197
Spojrzenie w lustro 3D 199
Nadzieja (cnota: transcendencja)
