Rodzina alkoholowa. Część 1. Jak lepiej ją rozumieć? Tajniki pracy socjalnej
Autor: Anna Dodziuk van Kooten, Ewa Spaczyńska
Książka o rodzinie z problemem alkoholowym – skierowana do pracowników socjalnych i asystentów rodziny – ma służyć nie tylko pogłębieniu wiedzy, ale przede wszystkim potrzebom pracy socjalnej.
Czytelnik znajdzie tu niewiele rozważań teoretycznych, za to sporo uogólnień na poziomie bliskim praktyce i liczne przykłady. Trudne zagadnienia przedstawione są nie tyle z pozycji chłodnego dystansu, ile współodczuwania, przy czym we wzmocnieniu takiego nastawienia u czytelnika powinny pomóc opowieści, zwierzenia, historie zarówno osób pomagających, jak i tych, którzy z pomocy korzystali. Jak wiadomo, łatwiej przyjąć i zapamiętać wyrazistą wypowiedź osobistą niż nawet bardzo słuszną tezę ogólną.
Książka przedstawia charakterystykę rodziny z problemem alkoholowym od strony jej trudności, sposobu funkcjonowania, specyficznych ról jej członków i relacji pomiędzy nimi. Rozważania o rodzinie alkoholowej kończy rozdział o osobistych trudnościach osób pomagających, z jakimi wiąże się praca socjalna z rodziną alkoholową: kiedy uruchamiają się własne przeżycia lub kiedy kontakt z biedą, cierpieniem, krzywdą wywołuje przeciążenie emocjonalne. Świadomość tego pomaga w odzyskiwaniu równowagi i odnajdywaniu optymalnego dystansu: żeby nie dać się „zalać” nieszczęściem członków rodziny, którym pomagamy, a zarazem zachować zdolność empatii.
Rodzina alkoholowa. Część 1. Jak lepiej ją rozumieć? Tajniki pracy socjalnej
Autor: Anna Dodziuk van Kooten, Ewa Spaczyńska
Rozdział I. Co to właściwie znaczy „Rodzina z problemem alkoholowym”?
Charakterystyka rodzin z osobą uzależnioną
Jak funkcjonują takie rodziny?
Najważniejsze cechy rodziny alkoholika
O niektórych skutkach uzależnienia dla rodziny
Rodzina alkoholowa jako system
Co dzieje się ze spójnością i więzią?
Niezdolność do konstruktywnych zmian
Nieprawidłowa komunikacja
Mity i stereotypy na temat rodzin z problemem alkoholowym
Co ukształtowało taki system rodzinny?
Proces przystosowani
Na przykładzie Adama i Ewy
Rozdział II. O chorobie alkoholowej w pigułce
Co to znaczy „choroba”?
Jak zdefiniować uzależnienie?
Poza kontrolą
Objawy choroby alkoholowej
Więcej o głodzie alkoholowym
Fazy rozwoju choroby
Do czego może dojść, czyli o najczarniejszych skutkach nieleczonego alkoholizmu
Choroba pierwotna, postępująca, nieuleczalna, śmiertelna
Najpierw leczyć uzależnienie
Byłych alkoholików nie ma
Skrytobójca
Mechanizmy uzależnienia
Mechanizm iluzji i zaprzeczania
Mechanizm nałogowego regulowania uczuć
Kilka słów o trzeźwieniu
W stronę zdrowia
Rozdział III. Na czym polega współuzależnienie – wpływ uzależnienia na współmałżonka osoby pijącej
Pierwszy rzut oka
Co dzieje się z żoną alkoholika?
Różne podejścia i sposoby rozumienia
Współuzależnienie jako choroba
Zaburzenie analogiczne do uzależnienia
Przystosowanie do destrukcyjnej sytuacji
Osobowość współuzależniona
Na podłożu niszczących przekonań
Jak objawia się współuzależnienie?
Możliwości rozpoznania
Wymiary uwikłania
Co jeszcze trzyma kobiety w związku z alkoholikiem?
Jaka pomoc w procesie zdrowienia jest potrzebna?
Wychodzenie z pułapki współuzależnienia
Rozdział IV. Najbardziej poszkodowani – jak alkoholizm w rodzinie wpływa na dzieci
Najważniejszy mit o dzieciach w rodzinie alkoholowej
Sytuacja dzieci w rodzinie z czynnym alkoholikiem
Pod jednym dachem z osobą uzależnioną
Przytłoczone poczuciem bezradności
Skutki życia w rodzinie alkoholowej
Za dużo zbyt intensywnych przeżyć
Role dzieci w rodzinie alkoholowej
Przemoc domowa wobec dzieci
Skala zjawiska
Jak rozpoznać przemoc wobec dziecka?
O dalekosiężnych skutkach dorastania w rodzinie alkoholowej
Rozdział V. Przemoc w rodzinie
Definicja i cechy przemocy domowej
Nie tylko bicie
Formy przemocy domowej
O działaniach sprawców
Sposoby zniewalania ofiary
Nieskuteczne strategie obronne
Jeszcze o skutkach przemocy
Przemoc domowa i alkohol
Z pokolenia na pokolenie
Zrezygnować z oceniania
Rozdział VI. Rodzina z trzeźwiejącym alkoholikiem
Trudności i zagrożenia
W czym może pomóc pracownik socjalny czy asystent rodziny?
A kłopoty z dziećmi?
Rozdział VII. Być świadomym siebie
Samoświadomość kluczem do skutecznego pomagania
Jedno z poręcznych narzędzi do badania siebie
Rozwijanie samoświadomości
Kolejna porcja pytań
