Pozycja jest adresowana przede wszystkim do wykładowców i studentów różnych kierunków uniwersyteckich (pedagogiki, psychologii, socjologii, etnografii itp.) oraz innych szkół wyższych (akademii medycznych, akademii wychowania fizycznego itd.). Może być także użyteczna dla wszystkich zainteresowanych profesjonalnie (psychologów-praktyków) i nieprofesjonalnie problemami rozwoju psychicznego człowieka od poczęcia do późnej starości oraz możliwościami optymalizowania tego rozwoju.
Rozdział 1. Kształtowanie się psychologii rozwojowej jako nauki (oprac. Maria Przetacznik-Gierowska)
1.1. Wczesne idee rozwoju psychicznego. Prekursorzy
1.2. Psychologia rozwojowa na przełomie XIX i XX wieku
1.3. Psychologia rozwojowa w XX wieku
Rozdział 2. Przedmiot, problemy i zadania współczesnej psychologii rozwoju człowieka (oprac. Maria Tyszkowa)
2.1. Przedmiot badań psychologii rozwoju człowieka
2.2. Główne działy psychologii rozwojowej
2.3. Stosunek psychologii rozwojowej do innych dyscyplin psychologii i jej miejsce wśród innych nauk
2.4. Podstawowe problemy współczesnej psychologii rozwoju człowieka
2.5. Podstawowe zadania współczesnej psychologii rozwoju człowieka
Rozdział 3. Pojęcie rozwoju i zmiany rozwojowej (oprac. Maria Tyszkowa)
3.1. Pojęcie rozwoju i jego geneza
3.2. Pojęcie rozwoju psychicznego i sposoby jego ujmowania
3.3. Pojęcie zmiany rozwojowej
3.4. Rodzaje zmian rozwojowych
3.4.1. Rozwojowe zmiany ontogenetyczne
3.4.2. Geneza aktualna lub mikrogeneza
3.4.3. Zmiany ilościowe i jakościowe
3.4.4. Zmiany intraindywidualne i interindywidualne
Rozdział 4. Zasady i prawidłowości psychicznego rozwoju człowieka (oprac. Maria Przetacznik-Gierowska)
4.1. Czynniki rozwoju psychicznego
4.2. Mechanizmy zmian rozwojowych
4.3. Dojrzewanie – uczenie się – socjalizacja
4.4. Rozwój psychiczny jako proces wypełniania zadań życiowych
4.5. Nabywanie wczesnych doświadczeń. Okresy sensytywne i krytyczne
4.6. Zdarzenia życiowe a kryzysy w rozwoju człowieka
4.6.1. Klasyfikacja i modele zdarzeń życiowych
4.6.2. Pojęcie kryzysu w rozwoju człowieka
Rozdział 5. Ekologiczne uwarunkowania rozwoju psychicznego człowieka (oprac. Maria Tyszkowa i Maria Przetacznik-Gierowska)
5.1. Ewolucja pojęcia środowisko
5.2. Środowisko z perspektywy interakcyjnej
5.3. Ekologiczna interpretacja rozwoju psychicznego człowieka
5.4. Aktywność w środowisku, doświadczenie i rozwój: o nowy paradygmat badań psychologiczno-rozwojowych
Rozdział 6. Rola kultury w rozwoju psychicznym jednostki (oprac. Maria Tyszkowa)
6.1. Kultura jako składnik i czynnik organizujący środowisko człowieka
6.2. Rola czynników kulturowych w rozwoju psychicznym jednostki
6.3. Kultura symboliczna, wartości i rozwój jednostki
Rozdział 7. Jednostka a rodzina: interakcje, stosunki, rozwój (oprac. Maria Tyszkowa)
7.1. Rodzinne uwarunkowania rozwoju osobowości jednostki
7.2. Założenia wyjściowe badań nad rodziną
7.3. Paradygmat teoretyczny badań nad związkiem między rodziną, jej funkcjonowaniem i rozwojem a jednostką i jej rozwojem indywidualnym
7.4. Rozwój psychiczny jednostki w rodzinie
7.5. Doświadczenie i jego rola w procesach rozwoju psychicznego jednostki
7.6. Stosunki międzyosobowe, społeczne role rodzinne i pozycje zajmowane w rodzinie a rozwój jednostki
7.7. Wpływ rozwoju jednostki na funkcjonowanie rodziny
Rozdział 8. Zmiany rozwojowe aktywności i działalności jednostki (oprac. Maria Przetacznik-Gierowska)
8.1. Aktywność jako podstawa i skutek zmian rozwojowych psychiki w różnych fazach życia
8.2. Charakterystyka struktury czynności
8.3. Dawne i współczesne poglądy na zabawę
8.3.1. Klasyczne teorie zabawy
8.3.2. Koncepcje psychoanalityczne, poznawcze i kulturalno-społeczne
8.3.3. Nowe poglądy na zabawy dzieci
8.4. Ogólna charakterystyka zabawy
8.4.1. Prawidłowości rozwojowe w zabawach dzieci
8.5. Twórczość dziecka
8.5.1. Twórczość plastyczna
8.5.2. Twórcza aktywność językowa
Rozdział 9. Wybrane koncepcje i teorie rozwoju psychicznego człowieka (oprac. Maria Tyszkowa i Maria Przetacznik-Gierowska)
9.1. Podstawowe kierunki teoretyczne w wyjaśnianiu rozwoju psychicznego
9.2. Teorie psychoanalityczne i modele rozwoju człowieka
9.3. Behawiorystyczne teorie rozwoju
9.4. Teorie poznawcze rozwoju
9.5. Kierunek kulturowo-historyczny w psychologii rozwojowej
9.6. Dialektyczne koncepcje rozwoju
9.7. Kompleksowe modele i koncepcje rozwoju
9.8. Nowsze koncepcje i modele rozwoju indywidualnego w ciągu życia w psychologii polskiej
Rozdział 10. Periodyzacja rozwoju psychicznego (oprac. Maria Przetacznik-Gierowska)
10.1. Problem stadialności rozwoju psychicznego
10.2. Problem ciągłości/nieciągłości rozwoju psychicznego
10.3. Tempo i rytm rozwoju. Pojęcia akceleracji i retardacji
10.4. Wybrane systemy periodyzacji rozwoju
10.5. Podsumowanie
Rozdział 11. Metodologiczne problemy badania procesów rozwoju (oprac. Maria Przetacznik-Gierowska)
11.1. Dymensjonalizacja procesów rozwoju dla celów badawczych
11.2. Podstawowe podejścia badawcze
11.2.1 Podejście synchroniczne i diachroniczno-funkcjonalne
11.2.2. Podejście transwersalne i longitudinalne
11.2.3. Analiza sekwencyjna
11.3. Podstawowe metody badań, narzędzia diagnozy stanu i perspektyw rozwojowych jednostki
11.4. Problemy etyczne badań nad rozwojem psychicznym człowieka
Bibliografia
