Działania niepożądane leczenia przeciwnowotworowego
Autor: Maciej Krzakowski (red.), Piotr Potemski (red.)
Od kilkunastu lat obserwuje się bardzo dynamiczny rozwój systemowego leczenia nowotworów. Wprawdzie klasyczna chemioterapia z wykorzystaniem leków cytotoksycznych nadal pozostaje metodą stosowaną u większości chorych, jednak coraz częściej stosowane są leki ukierunkowane molekularnie, a ostatnio immunoterapia.
Wciąż poszerzają się wskazania do stosowania terapii systemowej, zarówno w odniesieniu do rodzaju nowotworu, jak i coraz częstszego wykorzystania tej metody w skojarzeniu z leczeniem miejscowym. Rejestrowane są kolejne leki stosowane w przypadku nieskuteczności standardowej terapii. Łączny czas trwania terapii systemowej nieuchronnie się wydłuża, szczególnie w odniesieniu do pacjentów z nowotworami zaawansowanymi. Leczy się chorych w gorszym stanie sprawności ogólnej, starszych i obciążonych współistniejącymi schorzeniami nieonkologicznymi. Czynniki te sprawiają, że zwiększa się częstość występowania działań niepożądanych leczenia systemowego. Z uwagi na mnogość współcześnie stosowanych leków o różnych mechanizmach działania i różnych profilach toksyczności, klasyczne objawy niepożądane kojarzone z chemioterapią, takie jak cytopenie czy nudności i wymioty, są tylko jednymi z wielu objawów mogących być konsekwencją współczesnego systemowego leczenia nowotworów. Objawy te mogą dotyczyć różnych narządów lub układów, mogą się rozwijać niepostrzeżenie albo gwałtownie i stanowić poważne zagrożenie dla chorych, szczególnie w sytuacji, gdy są rozpoznawane zbyt późno lub są niewłaściwie leczone.
Skuteczność terapii przeciwnowotworowej w dużej mierze zależy od umiejętności radzenia sobie lekarza z działaniami niepożądanymi. Wymaga to jednak czasochłonnego szukania zasad postępowania w różnych źródłach, w tym w charakterystykach produktów leczniczych.
Intencją redaktorów i autorów niniejszej monografii było stworzenie podręcznika, w którym kompleksowo zostaną omówione najważniejsze powikłania terapii systemowej wraz z zasadami postępowania diagnostyczno-terapeutycznego.
Działania niepożądane leczenia przeciwnowotworowego
Autor: Maciej Krzakowski (red.), Piotr Potemski (red.)
Wstęp
1. Ocena toksyczności leczenia przeciwnowotworowego
2. Ocena jakości życia
3. Powikłania wodno-elektrolitowe i równowaga metaboliczna
4. Układ krwiotwórczy
5. Infekcje
6. Układ pokarmowy
6.1. Nudności i wymioty
6.2. Jama ustna
6.3. Przełyk, żołądek i jelita
6.4. Trzustka, wątroba i drogi żółciowe
7. Układ oddechowy
8. Układ sercowo-naczyniowy
9. Wynaczynienia leków przeciwnowotworowych
10. Uszkodzenie nerek i dróg moczowych w chorobie nowotworowej
11. Układ rozrodczy i zaburzenia endokrynologiczne
11.1. Zaburzenia endokrynologiczne
11.2. Uszkodzenie gonady męskiej związane z chorobą nowotworową i leczeniem
11.3. Działania niepożądane w żeńskim układzie płciowym
12. Układ nerwowy i zaburzenia psychiczne
13. Powikłania skórne
14. Układ krzepnięcia krwi
15. Najczęstsze działania niepożądane wybranych leków przeciwnowotworowych
15.1. Klasyczne leki alkilujące
15.2. Związki platyny
15.3. Antybiotyki antracyklinowe
15.4. Antymetabolity
15.5. Antymitotyki
15.6. Inne leki cytotoksyczne (bleomycyna, daktynomycyna, mitomycyna, etopozyd, irynotekan, topotekan)
15.7. Leki hormonalne
15.8. Leki ukierunkowane molekularnie
15.8.1. Przeciwciała monoklonalne
15.8.2. Małocząsteczkowe inhibitory kinaz
15.9. Działania niepożądane leków immunoregulujących
15.10. Radionuklidy i analogi somatostatyny
15.11. Leczenie wspomagające
16. Niepożądane działania radioterapii i chemioradioterapii
