Dorosłe dzieci – to pierwsza w Polsce naukowa monografia zjawiska parentyfikacji, czyli odwrócenia ról w rodzinie. Oznacza ono, że dziecko opiekuje się dorosłym (najczęściej rodzicem) i jest to zadanie przekraczające jego możliwości. Odwrócenie ról może mieć charakter instrumentalny – dziecko zajmuje się chorym rodzicem, sprząta, gotuje, robi zakupy, opiekuje się rodzeństwem lub emocjonalny – dziecko jest terapeutą rodzica (słucha jego zwierzeń, pociesza go), buforem lub mediatorem w konflikcie opiekunów, podejmuje ważne decyzje w rodzinie. Katarzyna Schier wielokrotnie podkreśla, że odwrócenie ról w rodzinie nie musi mieć charakteru destrukcyjnego, może niekiedy prowadzić do rozwoju odpowiedzialności u dzieci. Autorka analizuje konsekwencje parentyfikacji w dzieciństwie dla funkcjonowania w dorosłości. Na podstawie wyników badań empirycznych prowadzonych przez nią lub pod jej kierunkiem, przykładów klinicznych oraz odniesień do beletrystyki, przedstawia związek pomiędzy odwróceniem ról i depresją, trudnościami regulacji emocji oraz zaburzeniami obrazu ciała. Szczególnie ten ostatni element jest twórczym wkładem Katarzyny Schier do rozumienia zjawiska parentyfikacji. Analizie funkcjonowania Dorosłych Dzieci towarzyszą dwie opowieści – mit o Heraklesie i baśń o Kopciuszku, jako przykłady sytuacji, gdy dzieci zbyt wcześnie musiały stać się dorosłe.
"Autorka nawiązuje we Wprowadzeniu do historii dwu postaci, jednej znanej z mitów (Herakles), drugiej znanej z baśni (Kopciuszek). Na ich przykładach oswaja Czytelnika ze złożonością zagadnienia parentyfikacji. W tym tkwi niewątpliwy kunszt Autorki, która z perspektywy problematyki poruszanej w monografii ukazuje w percepcji znanego mitu o Heraklesie czy w percepcji baśni o Kopciuszku istotne elementy odwrócenia ról w układach asymetrycznych. Poprzez ten zabieg, sprawdzony w innej książce (Krewni i znajomi Edypa) Katarzyna Schier odkrywa aspekty parentyfikacji, które będzie szczegółowo analizowała, przedstawiając wyniki badań własnych, badań prowadzonych pod jej kierunkiem, analizy studiów przypadków z własnej praktyki klinicznej czy z praktyki diagnostyczno-terapeutycznej innych specjalistów (przywoływane ze znawstwem z literatury)."
Z recenzji prof. dr hab. Barbary Bokus
1. Wprowadzenie – mit o Heraklesie i bajka o Kopciuszku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
1.1. Herakles. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1.2. Kopciuszek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
2. Zjawisko parentyfikacji, czyli o „masce dorosłości” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
2.1. Definicja i rozumienie pojęcia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
2.2. Kultura sprzyjająca odwracaniu ról – przyzwolenie na to, żeby dzieci były „dzielne”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
2.3. Destrukcyjne odwrócenie ról w dzieciństwie, czyli o przemocy utajonej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
3. Mechanizm działania parentyfikacji – transgeneracyjny przekaz traumy. . . . . . . . . . . . . . . . . 72
3.1. Rodzice z zaburzeniami osobowości. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
3.2. Niedojrzali dorośli i niedokończona żałoba . . . . . . . . . . . . . 84
3.3. Style osobowości związane z parentyfikacją: masochistyczny i narcystyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
3.4. Koledzy i przyjaciele Kopciuszków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
4. Konsekwencje destrukcyjnej parentyfikacji . . . . . . 103
4.1. Zaburzenia regulacji emocji – aleksytymia. . . . . . . . . . . . . . 103
4.2. Depresja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
4.3. Zahamowanie procesu separacji–indywiduacji. . . . . . . . . . . 133
4.4. Somatyzacja i zaburzenia psychosomatyczne . . . . . . . . . . . . 151
4.5. Zaburzenia funkcjonowania cielesnego, czyli „zdradzone ciało” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
5. Rodzaje parentyfikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
5.1. Parentyfikacja instrumentalna i emocjonalna . . . . . . . . . . . . 195
5.2. Studium osoby – historia Pani A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
5.3. Parentyfikacja seksualna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
6. O sposobach pomocy „dorosłym” dzieciom . . . . . . 246
6.1. Psychoterapia osób, które doświadczyły parentyfikacji . . . . 247
6.2. Wzrost potraumatyczny, czyli dorosłe dzieci
bez brzemienia parentyfikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
6.3. Społeczna diagnoza dorosłych dzieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
6.4. Psychoterapeuci to często osoby, które w dzieciństwie doświadczyły parentyfikacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
6.5. Mówienie i pisanie o traumatycznej przeszłości . . . . . . . . . . 274
6.6. Prewencja odwracania ról w rodzinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
7. Podsumowanie, czyli raz jeszcze o tym, co dla dorosłego dziecka jest najważniejsze . . . . .
8. Zmiana narracji – jeśli nie Herakles i Kopciuszek, to kto? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
8.1. Wystarczająco dobre rodzicielstwo i odzyskiwanie równowagi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283
8.2. Zadania dla psychoterapeuty i osoby wspierającej . . . . . . . . 287
Ospa wietrzna to choroba, którą uważa się za powszechną. Najczęściej dotyka...
czytaj więcejZespół Huntera to choroba metaboliczna o podłożu genetycznym, która często...
czytaj więcejZapalenie spojówek to stan, który może wystąpić u osób w każdym wieku i objawia...
czytaj więcejHemofilia to dziedziczna choroba krwi, charakteryzująca się zaburzeniami procesu...
czytaj więcejSkaza krwotoczna to grupa zaburzeń hemostazy, charakteryzująca się skłonnością...
czytaj więcejTyrozynemia to rzadka choroba wynikająca z genetycznych defektów w metabolizmie...
czytaj więcejZespół Marfana to choroba genetyczna, która wpływa na różne układy i narządy...
czytaj więcejChoroba Wilsona to schorzenie, które może początkowo pozostawać niemal niewidoczne,...
czytaj więcej
