W ciągu ostatnich 20 lat w dziedzinie intensywnej terapii nastąpił znaczny postęp techniczny i duże zmiany w leczeniu. Jednak nadal istnieje ważny i stale narastający problem intensywnej terapii, jakim są częste zakażenia szpitalne, które komplikują przebieg choroby i zagrażają 20-30% chorych. Fatalne w przypadku zakażeń szpitalnych jest to, że chory cierpi i to często wówczas, gdy choroba podstawowa wydaje się możliwa do przezwyciężenia. Wysoko rozwinięte inwazyjne metody leczenia, postęp w medycynie operacyjnej z możliwymi zabiegami często na granicy życia i śmierci oraz zwiększająca się liczba chorych coraz starszych, słabszych i z osłabionym układem immunologicznym powodują, że zakażenia szpitalne będą także problemem w następnych latach. Chociaż są one nie do uniknięcia, można mieć wpływ na częstość ich występowania i rokowanie. Poprawić rokowania i zmniejszyć częstość zakażeń szpitalnych można dzięki skrupulatnemu przestrzeganiu zasad higieny szpitalnej i konsekwentnej profilaktyce zakażeń oraz szybkiemu rozpoznaniu i właściwemu leczeniu. A podstawą skutecznej diagnostyki i terapii jest gruntowna wiedza z zakresu medycyny klinicznej, mikrobiologii, immunologii, zakażeń i higieny szpitalnej.
Podręcznik przedstawia zbiór ważnych wiadomości opartych na dowodach i osobistym doświadczeniu w tej dziedzinie oraz jest przewodnikiem w leczeniu zakażeń szpitalnych.
W książce wyróżnione zostały w postaci kolorowych ramek:
1 Zakażenia szpitalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1 .1 Definicja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1 .2 Epidemiologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
1 .3 Znaczenie zakażeń szpitalnych . . . . . . . . . . . . 2
1 .4 Czynniki ryzyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
1 .5 Zapobieganie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
2 Zakażenia a SIRS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
2 .1 Definicja SIRS i sepsy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
2 .2 Znaczenie sepsy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
2 .3 Przyczyny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
3 Diagnostyka infekcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
3 .1 Diagnostyka biochemiczna . . . . . . . . . . . . . . . 13
3 .2 Podstawy mikrobiologiczne oraz diagnostyka 19
3 .2 .1 Mikroorganizmy chorobotwórcze . . . . . . . . . . 19
3 .2 .2 Chorobotwórczość i zjadliwość patogenów . . 22
3 .2 .3 Oporność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
3 .2 .4 Diagnostyka mikrobiologiczna . . . . . . . . . . . . 25
3 .3 Gorączka na oddziale intensywnej terapii . . . 30
4 Kontrola zakażeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
4 .1 Wykrywanie zakażeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
4 .2 Poszukiwanie ogniska zakażeń . . . . . . . . . . . . 48
4 .3 Optymalizacja i monitorowanie terapii . . . . . 50
5 Profilaktyka zakażeń szpitalnych . . . . . . 53
5 .1 Środki higieny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
5 .1 .1 Standardowe środki higieny . . . . . . . . . . . . . . 53
5 .1 .2 Specjalne środki higieny . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
5 .2 Profilaktyka przeciwmikrobowa . . . . . . . . . . . 67
5 .2 .1 Okołooperacyjna profilaktyka antybiotykowa 68
5 .2 .2 Profilaktyka zapalenia wsierdzia . . . . . . . . . . 73
5 .2 .3 Selektywna dekontaminacja przewodu pokarmowego (SDD) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
5 .2 .4 Dekontaminacja jamy ustno-gardłowej (OD) 78
5 .2 .5 Profilaktyka przeciwmikrobowa w sytuacjach specjalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
6 Leczenie ciężkich zakażeń . . . . . . . . . . . . . 81
6 .1 Leczenie ogniska zakażenia . . . . . . . . . . . . . . . 81
6 .2 Leczenie przeciwdrobnoustrojowe . . . . . . . . . 81
6 .2 .1 Antybiotyki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
6 .2 .2 Leki przeciwgrzybicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
6 .2 .3 Leki przeciwwirusowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
6 .2 .4 Obniżanie ryzyka rozwoju oporności podczas stosowania substancji przeciwmikrobowych 121
6 .2 .5 Koszty leczenia przeciwmikrobowego . . . . . . 124
6 .3 Ogólna intensywna terapia . . . . . . . . . . . . . . . 126
6 .3 .1 Leczenie wspomagające . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
6 .3 .2 Leczenie uzupełniające . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
7 Specyficzne zakażenia szpitalne na oddziale intensywnej terapii . . . . . . . 143
7 .1 Zakażenia w obrębie jamy brzusznej . . . . . . . 143
7 .1 .1 Zapalenie otrzewnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
7 .1 .2 Zapalenie pęcherzyka żółciowego i niekamicze zapalenie pęcherzyka żółciowego . . . . . . . . . 152
7 .1 .3 Ostre zapalenie trzustki . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
7 .1 .4 Zapalenie jelita grubego wywołane Clostridium difficile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
7 .1 .5 Niedokrwienne zapalenie jelita grubego . . . 168
7 .2 Szpitalne zakażenia dróg oddechowych . . . . 171
7 .2 .1 Zakażenia górnych dróg oddechowych . . . . . 171
7 .2 .2 Infekcje dolnych dróg oddechowych . . . . . . . 173
7 .3 Odcewnikowe zakażenia krwi . . . . . . . . . . . . . 211
7 .4 Szpitalne zakażenia dróg moczowych . . . . . . 235
7 .5 Zakażenia skóry i tkanek miękkich . . . . . . . . . 244
7 .5 .1 Zakażenia ran pooperacyjnych (SSI) . . . . . . . . 244
7 .5 .2 Ciężkie martwicze zakażenia skóry i tkanek miękkich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
7 .5 .3 Zapalenie śródpiersia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
7 .5 .4 Zapalenie kości i szpiku . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
7 .6 Szpitalne zakażenia ośrodkowego układu nerwowego (OUN) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
7 .6 .1 Szpitalne bakteryjne zapalenie opon mózgowych (pourazowe lub pooperacyjne) . . . . . . . . . . . . 260
7 .6 .2 Zapalenie wyściółki komór mózgu . . . . . . . . . 262
7 .6 .3 Ropień mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262
7 .7 Infekcyjne zapalenie wsierdzia . . . . . . . . . . . . 265
7 .8 Infekcje wirusowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280
7 .9 Infekcje grzybicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
7 .10 Szpitalna sepsa o nieznanej etiologii . . . . . . . 302
8 Pacjenci w immunosupresji . . . . . . . . . . . . 305
8 .1 Pacjenci po przeszczepach . . . . . . . . . . . . . . . . 305
8 .2 Pacjenci hematologiczno-onkologiczni . . . . . 306
8 .3 Zakażenie HIV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
8 .4 Szczególne patogeny występujące u osób w immunosupresji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
8 .4 .1 Infekcje grzybicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
8 .4 .2 Infekcje wirusowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
8 .4 .3 Zakażenia pasożytnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
9 Nadzór nad zakażeniami na oddziale intensywnej terapii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
9 .1 Znaczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
9 .2 Nadzór nad zakażeniami i patogenami o szczególnej odporności a ustawa o ochronie przed zakażeniami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
9 .2 .1 Cel ustawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
9 .2 .2 Choroby objęte obowiązkiem zgłaszania (§ 6) 324
9 .2 .3 Obowiązek zgłaszania patogenów (§ 7) . . . . 324
9 .2 .4 Osoby zobowiązane do zgłaszania (§ 8) . . . . 326
9 .2 .5 Zakażenia szpitalne a oporność (§ 23) . . . . . . 326
9 .2 .6 Nadzór nad zakażeniami szpitalnymi . . . . . . 327
9 .2 .7 Nadzór nad patogenami o szczególnej odporności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
9 .2 .8 Epidemia zakażeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
9 .2 .9 Przestrzeganie higieny zapobiegającej zakażeniom (§ 36) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
9 .3 Nadzór nad zużyciem antybiotyków . . . . . . . 332
9 .4 Postępowanie w przypadku patogenów o szczególnej oporności . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332
10 Stopnie zaleceń i dowody . . . . . . . . . . . . . 339
Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
Żółta febra to groźna choroba wirusowa, która występuje przede wszystkim w tropikalnych...
czytaj więcejToczeń rumieniowaty układowy objawia się w różnorodny sposób, wpływając tym samym...
czytaj więcej
